3,20
ZŁ W TYM 8%VAT
Nr ISSN 0137-9526
770 137
Nrindeksu 348-570

9 5 2 0 6 0"
s	\
Otwierają się słupskie galerie handlowe. Strona 2
Głos
Sobota-niedziela 28-29 listopada 2020
Podejrzany o zgwałcenie ustczanki pozostanie w areszcie
STRONA 4
Zabójstwo Gruzina w Gliśnie Wielkim to obrona konieczna. Ukrainiec skazany na dwa miesiące
STRONA 4
Wyścig się rozkręca. Coraz więcej chętnych
na burmistrza Ustki. Wybory 17 stycznia
STRONA 7
magazyn rodzinny
Gwiazda
Dziennikarka
telewizyjna
Kinga Rusin
docenia siłę
partnerskiego
związku
strona 4
Wróżka
prawdę
ci powie?
Obyczaje
-andrzejkowe
wróżby
i ich znaczenie
HHK1
strony 1-3



Zdrowie
Cukrzyca a zachorowania na Covid-19. Co diabetycy powinni wiedzieć w kontekście koronawirusa? Najważniejsze zalecenia
strona 7
wonitobowaiiy
• t. ^ ■<*. w
mtyw nu
srwuywi byth, dftmo * pjelfs-(ta» £evt<e»
2 653,58 ast


SPECJALISTYCZNY GABINET PROTEZOWANIA SŁUCHU
o ©©^ECCTOIM o
Rok założenia 1989
APARATY SŁUCHOWE
Wysoka jakość
światowego producenta Słupsk, PL. DĄBROWSKIEGO 6
codz. wgodz. 8.00-16.00
Informacja tel. 59 840 24 35
OFERUJEMY:
-	profesjonalną obsługę
-	bezpłatne przymiarki aparatów
-	bezpłatne badania słuchu
-	serwis
-	PROMOCJA baterie na cały rok
-	najtańsze baterie / 12 zi
UBEZPIECZENI - ZNIŻKA NFZ
U


977013795206048
Na Czytelników czekamy w redakcji „Głosu Pomorza" w Słupsku przy ul. Henryka Pobożnego 19 te!. 59 848 8100
Kinga Siwiec
KALENDARIUM
28 listopada
1520
Wojna polsko-krzyzacka: polskie pospolite ruszenie odbiło Chojnice.
iser
Inflanty i Polska zawarły pakt wileński.
1620
Bogusław XIV został księciem szczecińskim.
mi
W Lipsku odbyło się premierowe wykonanie V koncertu fortepianowego Ludwiga van Beetho-vena.
i906
Władze carskie zalegalizowały działalność Związku Mariawitów.
1944
Adolf Hitler wydał rozkaz o utworzeniu Twierdzy Kołobrzeg.
20§4
71 osób zginęło, a 6 zostało rannych w katastrofie należącego do LaMia Airlines samolotu Agro RJ-85, którym na mecz do Medellin w Kolumbii lecieli piłkarze brazylijskiej drużyny Chapecoense.
"LOTTO,
________jr..gpdz.14
MULTIMULTI: 1, 3, 6,10,14,18.19, 22,29 37,38,39 43,47,59 61. 65,66.69,75 Plus 69 SUPERSZANSA: 8, 8, 9. 6, 0,1, 6 KASKADA: 3, 4, 8,10,11,13,16,17, 18,19,20,23
26.11.2020r.. godz. 21:50
LOTTO: 3,13,28,32,38,43 IOTTOPUIS: 7.12.23,27,35.40 SUPERSZANSA: 3,7,6,8,4,5,1 MULTI MULT1:1,4,5.8,13,24,25,30, 32,37,41,55,56,57.58,61,64,65, 70.77Plus 61
EKSTRAPENSJA: 8,17,28,31,34,2 EKSTRAPREMA: 3,14,18,20,33,1 KASKACA:1,2.3,4,5,6,7.11,12,16, 22,23
WALUTY Z 27.1U020 bso-—*76#
EUR	4,4843L\
CHF	4.1477Lj
GBP	5.0239 (+j
(+) wzrost ceny w stosunku do notowania poprzedniego i ) spadek cen w stosunku do notowania poprzedniego
02_Druga strona
Pogoda w regionie _
Dzisiaj	I
6°C
2°C -
Dzisiaj	a	Barometr
1025 mbar Wiatr NNE 9 km/h Uwaga przelotne opady
Niedziela	Poniedziałek	Wtorek
4°C -tc 4°C o°c 3°C -rc
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020
Są szczepionki przeciw grypie! Nie dla wszystkich
Słupskie galerie handlowe gotowe do otwarcia. To już dziś
Kinga Siwiec
kinga.siwiec@polskapress.pl
Od dziś - 28 listopada, po kilku tygodniach przymusowego zamknięcia, ponownie otworzą się sklepy w galeriach handlowych. Przygotowania trwały do ostatniej chwili.
zwłaszcza że koniec listopada to czas promocji związanych z Black Frkiay oraz początek przedświątecznego sezonu zakupowego.
Od dziś sklepy i lokale usługowe w galeriach handlowych zostaną ponownie otwarte, ale z pewnymi wyjątkami.
Zgodnie z rządowym rozporządzeniem pozwolenie nie dotyczy sal zabaw. Lokale gastronomiczne pozostają zamknięte, także te w galeriach. Posiłek możemy zamówić na dowóz lub na wynos. Od poniedziałku do piątku wciąż obowiązywać będą godziny dla seniorów. Wszystkie sklepy są zobowiązane do przestrzegania limitu klientów - jeśli powierzchnia jest mniejsza niż 100 metrów kwadratowych, to na każde 10 mkw. może przypadać jedna osoba, w przypadku większych sklepów -1 osoba na 15 mkw. ©®
Po kilku tygodniach przymusowego zamknięcia, ponownie otworzą się sklepy w galeriach handlowych. A koniec listopada to czas promocji związanych z Black Friday oraz początek przedświątecznego sezonu zakupowego	*
Policja znowu w akcji. Pościg za pijanym kierowcą bez prawa jazdy
Zdrowie
Samodzielny Publiczny Miejski Zakład Opieki Zdrowotnej w Słupsku informuje, że realizować będzie dla swoich pacjentów powyżej 75. roku życia bezpłatne szczepienia przeciw grypie.
Samodzielny Publiczny Miejski Zakład Opieki Zdrowotnej w Słupsku informuje, że realizować będzie dla swoich pacjentów powyżej 75. roku życia,
bezpłatne szczepienia przeciw grypie. Szczepionki zapewnia Ministerstwo Zdrowia.
Osoby zainteresowane szczepieniami, proszone są o zgłaszanie się do rejestracji przychodni, wktórej mają wybranego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (ul. Tuwima 37, ul. W. Łokietka 6, ul. Wojska Polskiego 49, ul. H Listopada 7, ul. Boh. Westerplatte l) lub wypełnienie formularza na stronie -https://spmzoz-slupsk.pl/pl/page/formularz-kontaktowy.
Dostawy szczepionek będą realizowane sukcesywnie do przychodni Samodzielnego Publicznego Miejskiego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Słupsku.
W przypadku braku możliwości zapewnienia odpowiedniej liczby szczepionek przeciw grypie Ministerstwo Zdrowia zastrzega możliwość częściowej realizacji zapotrzebowania.
Magdalena Olechnowicz
magdalena.olechnowia@polskapress.pl
Zatrzymanie kierowcy, który p prawa jazdy kierował autem
Bogumiła Rzeczkowsska
bogumila.rzeakowska@polskapress.pl
Policjanci słupskiej drogówki nie ustają w ściganiu podejrzanie jadących kierowców. We wtorek ścigali kierowcę fiata, który nie zatrzymał się do kontroli drogowej. Mężczyzna uciekając, spowodował kolizję. Miał powody do ucieczki - brak prawa jazdy i jazda po kielichu.
- We wtorek około godziny 20 w Kusowie w gminie Słupsk policjanci słupskiej drogówki zauważyli kierującego oplem, który jechał z nadmierną prędkością -poinformowała nas Monika Sadurska, rzeczniczka słupskiej policji. - Funkcjonariusze dali mu sygnał do zatrzymania. Kierowca nie zareagował na sygnały błyskowo-dżwiękowe i gwałtownie przyspieszył. Policjanci natychmiast ruszyli w pościg. Kolejny raz dali kierującemu polecenie do zatrzymania. Jednak jego odpowiedzią było przyspieszenie.
Pościg zakończył się z chwilą, kiedy kierujący uderzył w dwa zaparkowane samochody. Wówczas funkcjo-
ibez
nariusze dobiegli do fiata, wyciągnęli z jego środka mężczyznę i zatrzymali go.
Gdy policjanci sprawdzili dane kierowcy, okazało się, że 27-latek w ogóle nie powinien siadać za kółkiem, ponieważ ma orzeczone dwa sądowe zakazy prowadzenia pojazdów.
-	Dodatkowo policjanci czuli od niego alkohol. Badanie trzeźwości wykazało, że mężczyzna jest w stanie po jego użyciu. Miał w organizmie prawie pół promila - wyjaśnia pani rzecznik. - Za spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym został ukarany mandatem karnym w wysokości 500 złotych i wkrótce odpowie przed sądem za jazdę w stanie po użyciu alkoholu.
Mężczyzna został doprowadzony do policyjnego aresztu.
Po wytrzeźwieniu został przesłuchany i usłyszał zarzuty złamania orzeczonych zakazów i niezatrzymania się do policyjnej kontroli.
-	Grozi mu kara do pięciu lat więzienia. W takich sytuacjach sąd może orzec też dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów
- podkreśla Monika Sadurska.
©©
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020
Wydarzenia	03
- Nasz oddział zapełnia się bardzo szybko. We wtorek podjechała pierwsza karetka z pacjentem, dzisiaj mamy ich już 12 - mówi zastępca dyrektora w CZ Salus w Słupsku
(II i III poziom) i 11 stanowisk respiratorowych. W Szpitalu św. Wojciecha jest 25 łóżek respiratorowych, a w Szpitalu im. Mikołaja Kopernika w Gdańsku jest 57 łóżek dla chorych na C0VID-19, w tym 3 z respiratorami. Natomiast w Szpitalu Morskim im. PCK w Gdyni powstały 42 miejsca, w tym 4 z respiratorami. Z kolei w wejherowskim szpitalu uruchomiono 57 łóżek, w tym 7 OIT. W PCCHZiG są 232 łóżka, w tym 6 respiratorowych, po zwiększeniu liczby (do 28 listopada) będą 284 miejsca, w tym 8 OIT. W Pomorskim Centrum Reumatologicznym im. J. Titz-Kosko w Sopocie działa 30-łóżkowy	oddział
covidowy, a w Szpitalu Specjalistycznym w Prabutach przygotowano 28 łóżek dla chorych.
Magdalena Olechnowicz
Plus jest taki, że sale szpitalne są tu bardzo przyjazne i niewielkie.
Pokoje jedno-, dwu- i trzyosobowe, co zapewnia komfort pacjentom. Jednak to nie pacjent decyduje, do jakiego szpitala trafi. Karetka zawozi go według zaleceń dyspozytora, w zależności od tego, gdzie są wolne miejsca.
Wolne miejsca
Przypomnijmy, że w słupskim szpitalu - według danych Urzędu Marszałkowskiego w Gdańsku - uruchomiono 60 łóżek, w tym 10 respiratorowych (razem z utworzonymi do 23 listopada jest 70 łóżek). W Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie jest 170 łóżek
UPRZEJMIE INFORMUJEMY
iż w ramach zadania inwestycyjnego v pn. „Program chodnikowy - likwidacja barier architektonicznych wraz z wymianą nawierzchni poza obszarem rewitalizacji - etap I" od dnia 30.11.2020 r. planowane jest rozpoczęcie przebudowy chodników przy ulicy Wazów w Słupsku. W czasie trwania prac mogą wystąpić utrudnienia dla ruchu pieszego i kołowego, za które z góry przepraszamy.
Wykonawca - „KRĘŻEL" Sp. z 0.0.
Zupełnie nowy oddział cowlowyjuż niemal pełen pacjentów
Skęnk
W Szpitalu Salus rozpoczął działalność zupełnie nowy oddział covidowy. Zapełnił się w błyskawicznym tempie. Na 15 wolnych łóżek zajętych jest już 12.
W części szpitalnej Centrum Zdrowia Salus powstał oddział covidowy dla osób zarażonych koronawirusem. Jest to szpital II poziomu zabezpieczenia medycznego, co oznacza, że nie ma oddziału intensywnej terapii i nie trafiają tu pacjenci w najcięższym stanie, wymagający wspomagania oddychania respiratorem.
- Nasz oddział zapełnia się bardzo szybko. We wtorek podjechała pierwsza karetka z pacjentem, dzisiaj mamy ich już 12, a spodziewamy się, że jutro będzie komplet - mówi Tadeusz Wardziak, zastępca dyrektora w Centrum Zdrowia Salus w Słupsku. - Nie mamy pacjentów w bardzo ciężkim stanie, wymagających podłączenia do respiratora, ale wszyscy wymagają tlenoterapii. W razie pogorszenia się stanu zdrowia jesteśmy na to przygotowani i mamy respirator, a w najbliższych dniach będą kolejne trzy.
Uruchomienie oddziału nie było proste. Najpierw długo trwające procedury i oczekiwanie na zgodę Ministerstwa Zdrowia, potem kompletowanie kadry medycznej, co jest niezwykle trudnym zadaniem.
- Udało nam się pozyskać i zatrudnić pięciu zupełnie nowych lekarzy anestezjologów. Są to ludzie z całej Polski. Do tego pracę zadeklarowali nasi lekarze Podstawowej Opieki Zdrowotnej oraz chirurdzy. Dzięki temu mamy obsa-
dzone dyżury i możemy pracować na sto procent. Do tego zatrudniliśmy także kilkanaście pielęgniarek. Podstawę zespołu stanowi nasz personel, ale specyfika pracy na oddziale covidowym jest zupełnie inna niż w dotychczas funkcjonujących u nas oddziałach, więc wielu rzeczy się uczymy -mówi Tadeusz Wardziak.
Covid-19 zabił dwie osoby w Hospicjum Miłosierdzia Bożego. Kolejne dwie są chore
magdatena.oledTnowicz@gp24.pl
Koronawirus dotarł także do Hospicjum Miłosierdzia Bożego w Słupsku. Stwierdzono go u czterech pacjentów, dwóch salowych i jednej pielęgniarki. Niestety, dwoje pacjentów zmarło.
Mimo że reżim sanitarny w Hospicjum Miłosierdzia Bożego wprowadzono już w marcu, placówka nie ustrzegła się przed zarażeniami.
- Badania wykonujemy regularnie w każdy poniedziałek i czwartek. Niestety, ostatnio otrzymaliśmy wynik pozytywny u czterech pacjentów. Dwie osoby zmarły - jedna 24 listopada, kolejna 26 listopada. Bardzo mi przykro. Nie przypuszczałam, że to do nas dotrze. Te osoby już wcześniej nie były wdobrym stanie, ale wirus przyspieszył tę śmierć - mówi Teresa Jerzyk, dyrektor hospi-
W Hospicjum Miłosierdzia Bożego w Słupsku panuje ścisły reżim sanitarny już od marca. Mimo to placówka nie ustrzegła się przed zarażeniami
cjum. - Oprócz tych osób, jeszcze dwie inne panie mają pozytywny wynik, ale ich stan jest dobry. To panie z rocznika 1931 i 1936. Jedna przechodzi zakażenie bezobjawowo, a druga ma
skoki temperatury, ale czuje się dobrze. I humor jej dopisuje. Dzisiaj śmiała się do naszych pielęgniarek, aby pośtiągafy te maski, bo to przecież nie karnawał - opowiada pani dyrektor.
W hospicjum panuje ścisły reżim sanitarny już od marca.
- Cały czas mamy zakaz odwiedzin. Zarówno pacjenci, jak i rodziny to rozumieją. Widzą się przez okna, rozmawiają
do placówki? - Zaczęło się od salowej, która zaraz jak się dowiedziała, że może być chora, poszła na zwolnienie, aby nie mieć kontaktu z chorymi. Jak nas poinformowała, że jej wynik jest dodatni, od razu przebadaliśmy wszystkich. Dodatni wynik wyszedł jeszcze u drugiej salo-
Jerzyk
przez telefon, przez internet, robimy im zdjęcia. Wszyscy rozumieją, że to dla dobra pacjentów - mówi pani Teresa Jerzyk.
Jak w takim razie koronawirus przedostał się
wej, a potem jeszcze u pielęgniarki. Teraz badamy się regularnie w każdy poniedziałek i czwartek. Pacjenci chorzy zostali odizolowani od reszty, są w pojedynczych izolatkach. Wierzę, że z tego wyjdą. Są w dobrym stanie - mówi pani dyrektor. - Żal nam tylko, że dystans musimy zachowywać. Bo tak chciałoby się je przytulić... ©®
04	Wydarzenia
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020
Zabójstwo Gruzina w Gliśnie Wielkim to obrona konieczna
Bogumiła Rzeczkowska
tx)gumiia.rzeakow5ka@połskapfesspl
Jeden z Gruzinów nie żyje. Drugi mógł stracić życie. Ranny też był Ukrainiec. W sprawie krwawej bójki w Gliśnie Wielkim Sąd Okręgowy w Słupsku wydał salomonowy wyrok.
Przed Sądem Okręgowym w Słupsku zakończył się proces 29-letniego Ihora S., obywatela Ukrainy, i 39-letniego Otara S., obywatela Gruzji. Oskarżeni odpowiadali za udział w krwawej bójce na noże, podczas której zginął 25-letni Gruzin Daviti G., a oni sami odnieśli obrażenia.
Do tragicznej w skutkach bójki doszło z 23 na 24 marca 2019 roku w jednym z domów w Gliśnie Wielkim w powiecie bytowskim, gdzie zamieszkiwali obywatele Gruzji i Ukrainy, zatrudnieni w lokalnej firmie produkcyjnej. Powodem krwawego starcia był narastający konflikt między obywatelem Ukrainy Ihorem S. a Gruzinami Otarem S. i Davitim G.
Według Prokuratury Okręgowej w Słupsku, która prowadziła śledztwo w tej sprawie, najpierw walczyli na noże Ihor S. i Daviti G. Ten drugi - Gruzin
-	został pięciokrotnie ranny wokolice klatki piersiowej iszyi. Wykrwawił się na miejscu. To jednak nie przerwało zajścia. Ihor S. bił się z Otarem S. Ukrainiec także zranił Gruzina nożem w okolice klatki piersiowej, usiłując go - zdaniem prokuratury
-	zabićipowodującuniego ciężkie obrażenia ciała zagrażające życiu.
Jednak także Ihor S. nie wyszedł z tej bójki bez szwanku. W wyniku starcia z Otarem S.

Jedna z rozpraw przed Sądem Okręgowym w Słupsku
doznał średniego rodzaju obrażeń ciała.
Śledztwo wykazało, że prowodyrem konfliktu była ofiara. Gruzin Daviti G. w tym dniu pod wpływem alkoholu zachowywał się agresywnie, zaczepiał innych obywateli Ukrainy, wtymkobiety. Wszyscy uczestnicy bójki byli pod wpływem alkoholu. Ihor S. miał 0,26 promila alkoholu we krwi, Otar S. -1,26, a Daviti G. -1,3 promila.
Po krwawych zajściach Ukrainiec Ihor S. poprosił właściciela domu - Polaka, by ten wezwał pogotowie ratunkowe i policję. Na miejscu zdarzenia zabezpieczono m.in. noże. Według biegłych medyków sądowych przyczyną śmierci Davitiego G. było zatrzymanie akcji serca oraz wstrząs niedokrwienny od ran kłutych serca, żyły szyjnej oraz płac. Z kolei obrażenia ciała Otara S. stanowiły ciężki uszczerbek na zdrowiu i realnie zagrażały jego życiu. Natomiast obrażenia Ihora S. - średni uszczerbek na zdrowiu i nie zagrażały jego życiu. Ihor S. odpowiadał przed sądem za udział w bójce przy użyciu niebezpiecznego narzędzia, podczas której dokonał zabójstwa Davitiego G. oraz usiłował zabić Otara S., powo-
dując u niego ciężkie obrażenia ciała. Groziło mu dożywocie. Jednak na początku maja 2019 roku Ihorowi S. sąd zamienił tymczasowe aresztowanie na poręczenie majątkowe w kwocie 30 tysięcy złotych. Tak więc, oskarżony o zabójstwo i próbę zabójstwa odpowiadał z wolnej stopy.
Ihor S. nie przyznał się do zbrodni. Potwierdził, że między nim a Davitim G. i Otarem S. doszło do wymiany ciosów, w tym przy użyciu noża. Jednak on użył noża z obawy o własne życie i w jego obronie. Wyjaśnił, że to Gruzini atakowali. Do zarzutów nie przyznał się także Otar S. Wyjaśnił, że chciał jedynie zażegnać konflikt między Ihorem S. a Davitim G. Otarowi S. za udział w bójce przy użyciu niebezpiecznego narzędzia, podczas której spowodował u Ihora S. średnie obrażenia ciała, groziła kara do 10 lat więzienia. Ten mężczyzna był tymczasowo aresztowany.
Prokuratura żądała dla Ihora S. kary 12 lat więzienia oraz 50 tys. zł na rzecz ośrodka pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem. Z kolei dla Otara S. -kaiy trzech lat i sześciu miesięcy pozbawienia wolności. Obrońcy domagali się uniewin-
nienia. Tymczasem sąd uznał, że Ihor S. śmiertelnie zranił Davitiego G., działając z zamiarem ewentualnym zabójstwa i z takim zamiarem spowodował ciężkie uszkodzenia ciała Otara S. - Jednak Ihor S. działał w warunkach obrony koniecznej, odpierając bezpośredni i bezprawny atak na swoje życie
-	informuje sędzia Jacek Żółć, przewodniczący wydziału karnego Sądu Okręgowego w Słupsku. - Sąd natomiast uznał, że Ihor S. uderzył w twarz Davitiego G., powodując lekkie obrażenia i za to skazał obywatela Ukrainy na karę dwóch miesięcy. Z kolei Otar S. za udział w bójce i próbę spowodowania obrażeń u Ihora S. został skazany na karę łączną roku i ośmiu miesięcy pozbawienia wolności. W tym przypadku sąd nadzwyczajnie złagodził karę. Uchylił też oskarżonemu tymczasowe aresztowanie.
Wyrok nie jest prawomocny.
-	Zwrócimy się do sądu o pisemne uzasadnienie wyroku i po zapoznaniu się z nim podejmiemy decyzję co do zasadności wniesienia apelacji -mówi Paweł Wnuk, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Słupsku.
©®
Podejrzany o zgwałcenie pozostanie w areszcie
Bogumiła Rzeczkowska
bogumila.rzeczkowska@polskapress.pl
Sąd Okręgowy w Słupsku utrzymałwmocy tymczasowe aresztowanie Tomasza G., któręgo słupska prokuratura rejonowa podejrzewa o zgwałcenie ustczanki.
Tomasz G. trafił do aresztu na początku listopada. Prokuratura Rejonowa w Słupsku zarzuciła mu zgwałcenie kobiety.
Do zdarzenia doszło w niedzielę, 1 listopada po południu w nadmorskim parku w okolicy ul. Leśnej. Wedługustaleń do siedzącej na ławce kobiety przysiadł się mężczyzna. Para czterdziestoletnich nieznajomych rozmawiała ze sobą. Jednak w pewnej chwili mężczyzna zaczął kobietę napastować seksualnie, grożąc jej nożem. Kobieta bała się krzyczeć.
Tego samego dnia podejrzany został zatrzymany przez
policję. Po przesłuchaniu pokrzywdzonej w sądzie i Tomasza G. w prokuraturze śledczy postanowili przedstawić podejrzanemu zarzut doprowadzenia pokrzywdzonej przy użyciu przemocy do obcowania płciowego.
Mężczyzna nie przyznał się i złożył wyjaśnienia. Prokuratura jednak na podstawie zeznań pokrzywdzonej i wyników badań złożyła w sądzie wniosek o tymczasowe aresztowanie Tomasza G. Sąd Rejonowy w Słupsku zgodnie z wnioskiem prokuratury aresztował podejrzanego na trzy miesiące.
Na posiedzeniu we wtorek, 24 listopada Sąd Okręgowy w Słupsku nie uwzględnił zażalenia na tymczasowe aresztowanie i utrzymał w mocy ten środek zapobiegawczy. Podejrzany pozostanie w areszcie.
Tomaszowi G. za zgwałcenie grozi kara do 12 lat więzienia.
©®
Tomasz G.f którego Prokuratura Rejonowa w Słupsku podejrzewa o zgwałcenie ustczankir został aresztowany na początku listopada. Nadal pozostanie w areszcie
Serdeczne podziękowania
Pani Jolancie Szczerbaty oraz Wszystkim Opiekunkom i Pracownikom Domu Opieki „Dolina Słupi" w Kobylnicy
za troskliwą opiekę w ostatnich latach życia naszej Mamy i Babci
Leonardy Perlińskiej
składa Rodzina
„Nie umiera ten,
kto trwa w pamięci żywych..."
Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci
p. kustosz
Joanny Piotrowskiej
długoletniej i cenionej pracownicy słupskiego muzeum.
Najszczersze wyrazy współczucia
Mężowi, Córce i całej Rodzinie
składają
Dyrektor oraz koleżanki i koledzy z Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku
Wyrazy głębokiego współczucia
Panu Tadeuszowi Rekowi
z powodu śmierci
Taty
składają
Zarząd oraz pracownicy Spółki EKOWODROL
„Można odejść na zawsze, by stale być blisko" ks. Jan Twardowski Wyrazy szczerego żalu i współczucia
Beacie Wrońskiej
z powodu śmierci
Ojca
składają Dyrektor oraz pracownicy Zespołu Szkół Ponadpodstawowych w Słupsku
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020
Kraj	05
2 mld zł znowu dla TVP. Opozycja chce dać je na walkę z epidemią
Leszek Rudziński
leszek.rudzinski@polskapress.pl
W2021 roku rząd zamierza przeznaczyć z budżetu 2 miliardy złotych na dofinansowanie Telewizji Polskiej i Polskiego Radia. Politycy opozycji proponują przekazanie tych pieniędzy na leczenie chorych na koronawirusa.
W 2021 roku rząd przeznaczy z budżetu 2 miliardy złotych na dofinansowanie Telewizji Polskiej i Polskiego Radia - wynika z poprawki do budżetu zgłoszonej przez posła PiS Henryka Kowalczyka. Jeśli poprawka zostanie przyjęta, to
-	wzorem bieżącego roku
-	w 2021 roku media państwowe otrzymają ogromną dotację z budżetu państwa.
Wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska z PO mówiła w piątek, że rząd nie ma pieniędzy dla wielu branż dotkniętych kryzysem związanym z pandemią, natomiast „ma pieniądze na propagandę".
- Tak jak zobaczyliśmy gest pani Lichockiej, która zlekceważyła Polaków, i przekazano 2 mld zł zamiast na onkologię na telewizję publiczną, w tym roku mamy dokładnie to samo
-	mówiła podczas konferencji prasowej w Sejmie.
W lutym podczas sejmowej debaty nad przekazaniem 2 mld zł mediom publicznym posłanka PiS Joanna Lichocka pokazała politykom opozycji obraźliwy gest. PiS odrzucił wtedy wniosek opozycji o wykorzystanie tych pieniędzy na wsparcie onkologii.
W piątek Kidawa-Błońska apelowała, aby 2 mld zł zamiast na TVP przeznaczyć na leczenie ludzi chorych na C0VID-19.
-	Żądamy, tak jak żądają wszyscy Polacy, aby te 2 mld zł zostały przekazane na to, co jest dla Polaków ważne - mówiła.
Kidawa-Bońska dodała, że w Polce „nie ma mediów publicznych, są media pi-sowskie".
- Jeśli chcą utrzymywać swoją telewizję, niech wyłożą pieniądze z własnych dotacji, które mają jako partia polityczna - stwierdziła posłanka.
Wywołana do tablicy posłanka PiS Joanna Lichocka zwróciła się w mediach społecznośtiowych do pracowników Telewizji Polskiej.
„Szanowni twórcy, artyści, muzycy, aktorzy, reżyserzy, scenarzyści, kierownicy produkcji, operatorzy, scenografowie, redaktorzy i tysiące innych pracowników i współpracowników TVP i Polskiego Radia w całej Polsce - PO chce zniszczyć Wasze miejsce pracy w środku pandemii" - napisała naTwitterze.
utrzymywać swoją telewizję, niech wyłoży
* - » ** l,A I„,	. 8-1--
dotacji. Które majako
Do sprawy dofinansowania dla TVP odniósł się także podczas sejmowego posiedzenia lider PO Borys Budka.
- Komisja finansów publicznych głosami PiS-u zaopiniowała pozytywnie 2 mld zł dla tzw. TVP. 2 mld zł na przemysł pogardy i nienawiści, gdy największe potrzeby dzisiaj to walka z pandemią. To elementarna nieprzyzwoitość z waszej strony. Tu już nie chodzi o tę tępą propagandę, którą uprawiacie każdego dnia, ale tu chodzi o taką przyzwoitość wobec tych wszystkich, którzy na pierwszej linii walczą z COVID-em - stwierdził Borys
Budka z sejmowej mównicy.
©®
POLSKA
Prawo i Sprawiedliwość chce w przyszłym roku, tak jak w 2020 r., przekazać TVP i Polskiemu Radiu 2 mld zł z budżetu
Trzaskowski: Samorządy mogą obciąć finansowanie policji
Kacper Rogadn
kacper.rogacin@polskapress.pl
- Jeśli policja będzie w sposób nieuprawniony używała siły wobec demonstrantów, to ja, ale też wielu innych samorządowców, zastanowi się nad zawieszeniem wspierania finansowego policji - powiedział prezydent stolicy Rafał Trzaskowski. Z kolei w Senacie działania funkcjonariuszy skrytykował Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar.
Politycy opozycji krytykują działania policji podczas ostatnich demonstracji: zatrzymania ich uczestników, używanie gazu i pałek, utrudnianie pracy posłom i dziennikarzom.
W piątek prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski stwierdził, że szefowie policji są poddawani naciskom ze strony polityków Prawa i Sprawiedliwości, aby pacyfikować demonstracje, nawet przy użyciu oddziałów antyterrorystów.
- Policjanci w momencie podejmowania interwencji muszą być oznakowani zgodnie z obo-wiązującymi przepisami, a oznakowanie powinno być czytelne i jednoznaczne. Niedopuszczalne jest podejmowanie działań policji wobec demonstrantów w trakcie opera-
Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski uważa, że brutalne działania policji wynikają z nacisków ze strony polityków PiS
ęji przez funkqonariuszy po cywilnemu, którzy nie są oznakowani - powiedział prezydent stolicy.
W połowie listopada w trakcie demonstracji w Warszawie nieumundurowani funkcjonariusze bili jej uczestników teleskopowymi pałkami.
Policja straci pieniądze samorządów?
Rafał Trzaskowski zapowiedział, że jeżeli działania policji nie ulegną zmianie, to on sam, ale też wielu innych samorządowców, może podjąć decyzję o zawieszeniu wspierania finansowego policji.
- Niestety, PiS doprowadza do tego, że pojawiają się demonstracje w bardzo trudnym dla nas czasie. Pamiętamy, że jeszcze kilka tygodni temu po-
licja przede wszystkim zajmowała się chronieniem demonstrantów, natomiast widać, że przez polecenia polityczne jest zmuszona do tego typu zachowania. Jeżeli znowu będą naruszane te podstawowe zasady, to ja, ale też wielu innych samorządowców, zastanowimy się nad zawieszeniem wspierania finansowego policji. Nie może być tak, że policja podlega tak politycznej presji i niestety jej ulega-stwierdził.
Na słowa prezydenta Warszawy zareagowała Komenda Stołeczna Policji.
„Zapewniamy mieszkańców Warszawy, że bez względu na wielkość otrzymywanego od władz miasta dofinansowania lub jego całkowite zawieszenie, będziemy zawsze dokładać starań, aby w swoim
mieście czuli się Państwo bezpiecznie" - napisano na oficjalnym profilu KSP na Twitterze.
Adam Bodnar ostro o działaniach policji
W piątek w Senacie Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar przedstawił w Senacie obszerny, bardzo krytyczny raport nt. działań policji w ostatnim czasie. Mówił o przypadkach, gdy funkcjonariusze niepotrzebnie używali siły, zatrzymywali demonstrantów.
-	To, co jest widoczne, to między innymi intensyfikacja działań policji. Polega ona na nieustającym legitymowaniu osób biorących udział w zgromadzeniach, zatrzymaniach tych osób czy regularnym kierowaniu wniosków do sanepidu - stwierdził RPO.
-	Relacja między policją a obywatelami zmieniła się. Na początku policja w pewnym sensie rozumiała, na czym polega korzystanie z wolności organizowania pokojowych zgromadzeń w tym trudnym czasie. Zmiana strategii nastąpiła 9 listopada, gdy został przyjęty dokument, którego treść sprowadzała się do: działamy, nie ne-goqujemy. Od tego czasu policja działa w kierunku rozwiązywania wszystkich demonstracji - powiedział Adam Bodnar.
-	Działania policji powinny zmierzać do zapewniania bezpiecznego przebiegu zgromadzeń, nie na ich tłumieniu -podkreślił RPO. ©®
PiS chce przejąć posłów Kukizl5. PSL usunął ich ze wspólnego klubu
Leszek Rudziński
leszek.rudzinski@polskapress.pl
Paweł Kukiz, po rozstaniu z PSL. zapowiedział utworzenie sejmowego koła. Politycy Prawa i Sprawiedliwości chcą wciągnąć do współpracy posłów Kukiz"15. aby wzmocnić większość w Sejmie, zagrożoną przez rozgrywki w Zjednoczonej Prawicy.
W czwartek władze PSL podjęły decyzję o zerwaniu współpracy z ugrupowaniem Pawła Kukiza. Oba ugrupowania tworzyły klub Koalicji Polskiej.
- Dla nas jedną z podstawowych wartości jest silna obecność Polski w Unii Europejskiej. Ostatnie dni pokazały, że są tu znaczące różnice między PSL i Pawłem Kukizem - mówił na konferencji prasowej li-
der ludowców Władysław Kosiniak-Kamysz. Chodzi o niedawne głosowanie w Sejmie, podczas którego posłowie Kukiz'15 poparli uchwałę PiS wspierającą weto rządu wobec budżetu Unii Europejskiej. Polska chce zablokować powiązanie wypłat funduszy z przestrzeganiem praworządności.
PiS kusi Kukiza
Wicerzecznik PiS Radosław Fogiel pytany był na antenie Polsat News o przyczyny rozłamu w Koalicji Polskiej.
- Jak słyszymy z wypowiedzi Pawła Kukiza, to jednym z powodów rozpadu tej koalicji było to, że członkowie ugrupowania Pawła Kukiza postanowili wesprzeć rząd w negocjacjach i zachować się propań-stwowo. Z kolei PSL był skłonny zgodzić się
na wszystko, co dyktują nam partnerzy-mówił.
Dopytywany, czy posłowie Kukiz'15 znaleźliby miejsce w szeregach partii rządzącej, odpowiedział, że PiS „zawsze jest skłonny rozmawiać z każdym, kto chce wesprzeć program Zjednoczonej Prawicy".
- Niezależnie czy są to posłowie Pawła Kukiza, czy jest to ktokolwiek inny (...) Jeżeli ktoś uzna, że jednak do tej pory być może nie miał racji i to jednak nasze działania, nasz program jest warty wsparcia, nie, nie wór pokutny, po prostu każdy ma prawo do autorefleksji na temat swoich dotychczasowych działań. Jeżeli ktoś chce wesprzeć nasze prace, nasze decyzje, nasze rozwiązania, nasze drzwi są zawsze otwarte -przekonywał.
Rozpad w Koalicji Polskiej w ostrych słowach skomento-
wał Włodzimierz Biernacki, senator PiS i wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego. - PSL potraktowało lidera Kukiz'15 i jego przyjaciół politycznych w instrumentalny sposób, byli niezbędni, aby wejść do Sejmu i przekroczyć te magiczne 5 proc. - mówił w Telewizji Republika. - Krótko mówiąc „Kukiz zrobił swoje, Kukiz może odejść" - to jest ta retoryka, która jest retoryką PSL -dodał.
Nie wszyscy są za Kukizem?
Po tym, jak w czwartek władze PSL zrezygnowały ze współpracy z Kukiz'15 - w ramach Koalicji Polskiej - Paweł Kukiz zapowiedział utworzenie sejmowego koła.
Jednak, jak donosi RMF FM. nie wszyscy parlamentarzyści ugrupowania chcą wejść w jego szeregi. Stacja podaje, że prawdopodobnie do koła nie dołączy posłanka Agnieszka Ścigaj. Waha się ona między pozostaniem w klubie ludowców a byciem posłanką niezrzeszoną. ©®
06
Świat
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020
Tramp po raz pierwszy deklaruje, że przekaże władzę Bidenowi
Wojciech Rogacin
wpjciech.rogacin@polskapress.pl
Waszyngton
Podczas Święta Dziękczynienia prezydent Donald Trump po raz pierwszy publicznie zadeklarował. że odejdzie z Białego Domu. jeśli kolegium elektorów ogłosi, iż zwycięzcą wyborów prezydenckich został Joe Biden. Trump powiedział jednak. że uważałby taką decyzję za błąd.
Donald Trump wygłosił tę deklarację podczas konferencji prasowej zorganizowanej w dniu Święta Dziękczynienia w czwartek, 26 listopada. Była to pierwsza konferencja prasowa prezydenta USA od czasu wyborów 3 listopada, które -zgodnie z wynikami podanymi przez poszczególne stany -Trump przegrał.
Trump: ..Oszustwo wyborcze"
On sam uważa jednak, że faktycznie doszło do oszustwa wyborczego, jednak zapowiedział, że podda się werdyktowi Kolegium Elektorskiego.
- Zrobię to. Oczywiście, że tak i ty wiesz o tym - powiedział do dziennikarki, która zapytała go, czy opuści Biały Dom w ra-


Donald Trump po raz pierwszy przyznał, że odda władzę, mimo że wybory zostały sfałszowane. Uznał, że wybór Bidena przez Kolegium Elektorskie będzie błędem
zie ogłoszenia przez Kolegium Elektorskie wygranej Bidena.
Wcześniej jednak wygłosił krótką tyradę, że w czasie wyborów doszło do masowego oszustwa z liczeniem i oddawaniem głosów.
- To będzie bardzo trudne do przyznania (zwycięstwo
Bidena - red.), ponieważ wiemy, że doszło do masowego oszustwa - mówił Donald Trump. - W kwestii tego, czy możemy ten mechanizm uruchomić szybko czas nie jest po naszej stronie, ale wszystko inne jest po naszej stronie, fakty są po naszej stronie: to było ma-
sowe oszustwo - mówił Donald Trump.
Jego zdaniem zatem, jeśli Kolegium Elektorskie ogłosi wygraną Bidena, będzie to błąd.
Jednak do ogłoszenia pozostało już niewiele ponad dwa tygodnie (musi to nastąpić 14
PROGRAM BIDENA
JOE BIDEN: AMERYKA WRÓCIŁA
Kiedy rozpoczął się proces przekazywania władzy, Joe Biden napisał na Twitterze: America is back - Ameryka powróciła. Chodzi o jego program powrotu USA do współpracy z wieloma
instytucjami międzynarodowymi, która została mocno nadwerężona, jeśli nie zawieszona, podczas prezydentury Trumpa. Europa liczy na odnowienie bliskich relacji transatlantyckich po rozpoczęciu urzędowania Joego Bidena. Sam Biden zapowiada powrót Ameryki
do wspierania programu ochrony klimatu. USA wrócą do wspierania finansowego Światowej Organizacji Zdrowia, które zawiesił Donald Trump.
grudnia), więc Trump nie będzie miał czasu na dowiedzenie swych racji.
W czasie konferencji doszło również do pewnego zgrzytu pomiędzy prezydentem i jednym z reporterów. Donald Trump dopytywany przez dziennikarza o wspomniane
przez niego rzekome fałszerstwa wyborcze odparł: - Nie mów do mnie w ten sposób. Jestem prezydentem Stanów Zjednoczonych. Nigdy nie odzywaj się w ten sposób do prezydenta.
Ekipa Trumpa zaczęła przekazywać władzę
Pomimo deklaracji o fałszerstwach ekipa Trumpa już od kilku dni zaczęła nieformalnie uznawać porażkę wyborczą urzędującego prezydenta.
Po kilku tygodniach zwłoki zaczęto przekazywać ekipie prezydenta elekta Joego Bidena dostępy do kluczowych informacji państwowych, w tym do informacji dotyczących bezpieczeństwa i finansów. Trump zgodził się na przeprowadzenie procesu przekazywania władzy. Wcześniej - jak informowały media - te informacje były blokowane.
Proces przekazywania władzy ma się zakończyć do połowy stycznia 2021 roku. 20 stycznia nastąpi oficjalna inauguracja prezydentury Joego Bidena.
Co do Trumpa to pojawiały się w mediach informacje, że rozważa on próbę ponownego kandydowania w wyborach prezydenckich za cztery lata, o ile uda mu się uzyskać nominację Partii Republikańskiej. ©®
Dania: Wykopią miliony ciał norek zakażonych koronawirusem?
Wojciech Rogacin
Mpjciech.rogacin@potskapress.pl
10 tysięcy ton martwych norek. które wybito na duńskich fermach z powodu zakażenia zwierząt koronawirusem. może zostać odkopanych. Żąda tego opozycja. Duńska premier podczas wizytacji zlikwidowanej fermy płakała przed kamerami.
Duńczycy kilka tygodni temu odkryli, że norki zakażają się koronawirusem. W związku z tym podjęto decyzję o wybiciu tysięcy zwierząt z ferm futrzarskich w tym kraju.
Teraz, jak informuje BBC, opozycja żąda odkopania około 10 tys. ton zwłok norek i pogrzebania ich w innych miejscach. Ciała norek zakopano bowiem na Jutlandii w dołach
wykopanych w potencjalnie zagrażających ludziom lokalizacjach.
Jeden dół z ciałami norek znajduje się w pobliżu jeziora, które jest popularnym miejscem kąpielowym, drugi w pobliżu ujęcia wody pitnej. To oznacza, że koronawirus z ciał martwych zwierząt może potencjalnie zagrozić ludziom.
Decyzja o wybiciu 17 milionów norek była dramatyczna, nie tylko ze względu na los zwierząt, ale też na biznes futrzarski wtym kraju. Dania, jak informuje BBC, była największym producentem norek w Unii Europejskiej. Dwa tygodnie po decyzji o wybiciu norek do dymisji podał się minister rolnictwa Mogens Jensen.
Jak informuje „Financial Times", decyzję o wybiciu 17 milionów norek uznano za nie-mającą podstaw prawnych.
Opozycja wzywała także do dymisji premier Mette Frederiksen, która - jak dodaje „FT" - była chwalona w kraju za sprawne poradzenie sobie z pierwszą falą epidemii koronawirusa. Opozycja wzywa do niezależnego śledztwa w sprawie wybicia norek.
W piątek Frederiksen odwiedziła zlikwidowaną farmę norek. Media obiegły jej zdjęcia, jak ociera łzy z twarzy po tym, co zobaczyła na miejscu. Jak powiedziała duńska premier - cytowana przez BBC - wzruszyła się, gdyż na miejscu spotkała się z „dwoma pokoleniami naprawdę wykwalifikowanych hodowców norek, ojcem i synem, którym w bardzo, bardzo krótkim czasie została zniszczona praca ich życia. To było dla nich emocjonalne. Przepraszam. Dla mnie też" - mówiła, ocierając łzy. ©®
W KRAJU
Ruch Szymona Hołowni ma 20 proc. poparcia
Gdyby wybory parlamentarne odbyły się w najbliższą niedzielę, Prawo i Sprawiedliwość utraciłoby możliwość rządzenia - wynika z najnowszego sondażu IPSOS dla OKO.press. Na Prawo i Sprawiedliwość głos oddałoby 29 proc. ankietowanych. Z kolei drugie miejsce i 23 proc. głosów przypadło Koalicji Obywatelskiej. Rekordowy wynik osiągnął Szymon Hołownia, jego ruch Polska 2050 może liczyć na 20 proc. głosów. Czwarte miejsce uzyskała Lewica (10 proc.), a piąte - Konfederacja (9 proc.), (aip)
Nie będzie policyjnych kontroli podczas wigilijnych kolacji
Rząd przyjął rozporządzenie, ograniczające liczbę osób, które mogą jednocześnie przebywać w mieszkaniu. Do wigilijnej wieczerzy, poza domownikami, będzie mogło zasiąść nie więcej niż pięć osób. Rzecznik Ministerstwa Zdrowia Wojciech Andrusiewicz odniósł się do spekulacji, że podczas świąt w domach Polaków mogą pojawić się funkcjonariusze, którzy sprawdzą, ile osób przebywa wdanym domu. -Oczywiście, nikt nie wyśle policji czy wojska na wigilijną kolację, ale jest to twarde wskazanie dla naszych obywateli, to jasna deklaracja, jak powinniśmy spędzać święta - mówił. - To nasza odpowiedzialność, by zastosować te przepisy, a nie czekać na ich egzekucję ze strony policji czy innych organów państwa - dodał. Dopytywany przez dziennikarzy o ewentualne kary, dopowiedział, że w jednostkowych przypadkach policja zawsze może nałożyć mandat karny, (aip)
Na święta wydamy mniej niż rok temu
Boże Narodzenie, ze względu na pandemię, będzie w tym roku miało wyjątkowy charakter. Na organizację świąt zamierzamy przeznaczyć średnio 1318 zł, czyli niemal o 1/3 mniej niż wydaliśmy roktemu. Ponad połowa respondentów badania Deloitte „Zakupy Świąteczne2020" przyznaje, że wtym roku negatywne czynniki będą miały wpływ na zmniejszenie bożonarodzeniowych wydatków. Najpoważniejszym z nich są ograniczenia związane z pandemią, na które wskazuje 62 proc. ankietowanych. Niewiele mniej, bo 60 proc., wskazuje na niestabilność gospodarczą, a 53 proc. na rosnące koszty życia. Jednocześnie jedna piąta badanych wymienia jednak czynniki. które mimo wszystko wpłyną na zwiększenie budżetu świątecznego. Dla 25 proc. będą to rabaty i promocje, a dla 21 proc. ich lepsza sytuacja finansowa. Tak jak w poprzednich latach pod choinką spodziewamy się przede wszystkim kosmetyków i perfum, (aip)
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020
Region	07
Kobylnica podpisała umowę na budowę nowoczesnego oświetlenia ulicznego
AtmaCzemy-Marecka
anna.marecka@poiskapress.pl	«
kobytmcu
Spółka IZIM. należąca do funduszu BaltCap, oraz gmina Kobylnica oficjalnie zainaugurowały realizację umowy o partnerstwie publkzno-pry-watnym (PPP) na zaprojektowanie i wybudowanie nowoczesnego oświetlenia drogowego w 12 miejscowościach położonych na terenie gminy, wraz z jego utrzymaniem.
W gminie Kobylnica zamontowanych zostanie ponad 800 nowoczesnych opraw LED wzdłuż około 30 kilometrów dróg. Łączna wartość projektu realizowanego w nowatorskiej formule partnerstwa publi-czno-prywatnego wynosi 12 min zł. Jest to tym samym największa pod względem wartości inwestycja samorządowa w Polsce z zakresu oświetlenia drogowego realizowana w formule PPP.
Zgodnie z zawartą umową, IZIM będzie odpowiedzialna za zaprojektowanie, sfinansowanie i wybudowanie energooszczędnego oświetlenia drogowego typu LED wzdłuż dróg gminnych, a ponadto przez 12 lat będzie odpowiadać za utrzymanie wybudowanej infrastruktury. Większość nowych słupów oświetleniowych stanie przy ulicach w miejscowościach Kobylnica, Łosino i Bolesławice. Nowe oświetlenie pojawi się także w miejscowościach: Kruszyna, Sierakowo Słupskie, Kończewo, Kulesze-wo, Widzino, Reblinko, Kwakowo, Sycewice oraz Zębowo. Umowa przewiduje, że prace projektowe i budowlane zostaną zrealizowane w ciągu najbliższych 12 miesięcy.
- Jest to bardzo ważna inwestycja dla naszej gminy i druga, którą realizujemy w formule partnerstwa publiczno-prywat-nego. Projekt ten zapewni oświetlenie lokalnych dróg, w szczególności na nowo powstających terenach mieszkaniowych, co znacznie poprawi bezpieczeństwo i komfort
.....
rns t




&
Podpisanie umowy: Leszek Kuliński, wójt gminy Kobylnica (z prawej), oraz Maciej Kopański, członek zarządu IZIM i dyrektor inwestycyjny BaltCap Infrastructure Fund
mieszkańców oraz innych uczestników ruchu drogowego. Dodatkowo, dzięki zastosowaniu energooszczędnych opraw LED oraz centralnego sterowania oświetleniem, pozwalającego na ograniczenie intensyw-
ności świecenia w porze nocnej, zużycie energii elektrycznej będzie bardzo efektywne -ocenia Leszek Kuliński, wójt gminy Kobylnica. - Nowoczesne oprawy LED, które znajdą się na naszych ulicach,
zużywają o 50-70% energii mniej niż tradycyjne lampy. To dla nas ważne, zarówno ze względu na ochronę środowiska, jak i trzymanie pod kontrolą bieżących wydatków budżetowych.
- Dla spółki IZIM i funduszu Baltcap umowa z gminą Kobylnica jest kolejną inwe-. stycją realizowaną w Polsce, natomiast pierwszą w obszarze oświetlenia ulicznego, dlatego też do jej realizacji przystępujemy z najwyższym zaangażowaniem. Cieszymy się, że realizując tego typu projekty, podnosimy jakość życia w polskich miastach i wsiach. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu naszego zespołu w przygotowaniu i prowadzeniu inwestycji publicznych, w tym w formule PPP, oraz współpracy z wiodącymi dostawcami rozwiązań technicznych, jesteśmy w stanie spełnić nawet najbardziej wyśrubowane wymagania zamawiających - podkreśla Maciej Kopański, członek zarządu IZIM i dyrektor inwestycyjny
Baltcap Infrastructure Fund.
©®
INWESTOR
IZIM jest wyspecjalizowanym podmiotem, należącym do funduszu BaltCap Infrastructure Fund, który
pomaga samorządom i innym jednostkom sektora publicznego przygotować, sfinansować i zrealizować złożone zadania inwestycyjne związane z infrastrukturą publiczną, w szczególności w formule partnerstwa publiczno-
-prywatnego (PPP). BaltCap jest wiodącym inwestorem private equity
w krajach bałtyckich. Działa w regionie od 1995 roku, gdzie dokonał ponad 70 inwestycji. Wśród jego udziałowców są Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju oraz wiodące skandynawskie fundusze emerytalne. Posiada bogate doświadczenie w realizacji projektów PPP w regionie bałtyckim.
Więcej chętnych na burmistrza. 4 komitety wyborcze już zgłoszone
Ustka
Bogumiła Rzeczkowska
bogumila.rzeakowska@polskapress.pl
Do komisarza wyborczego w Słupsku wpłynęły kolejne zawiadomienia o utworzeniu komitetów wyborczych. Nałęcz, Maniszewski. Wszółkowski, Cerkowska-Markiewicz - ci kandydaci na burmistrza Ustki mają już swoje sztaby (podajemy w kolejności zgłoszeń).
Do tej pory komisarz wyborczy w Słupsku wydał cztery postanowienia w sprawie przyjęcia zawiadomienia o utworzeniu komitetów wyborczych wyborców, które powstały w celu zgłoszenia kandydata na burmistrza Ustki w wyborach przedterminowych.
- Komisarz wyborczy w Słupsku wydał postanowienia dotyczące KKW Krzysztofa Nałęcza, KKW Jacka Matuszewskiego, KKW Piotra Wszółkowskiego oraz KKW „Najlepszy Wybór dla Ustki",
którego pełnomocnikiem jest Sławomir Markiewicz - informuje Witold Niemkowicz, dyrektor słupskiej delegatury Kra-jowego Biura Wyborczego, zapowiadając, że na poniedziałek jest już umówiony piąty komitet.
Dyrektor jednak nie informuje o kandydatach, których mają zamiar wystawić komitety. Sytuacja jest oczywista, gdy komitet wyborczy w nazwie ma nazwisko kandydata. W przypadku innej nazwy tropem może być nazwisko pełno-
mocnika. Wszystko więc wskazuje na to, że „Najlepszy Wybór dla Ustki" wystawi Adrianę Cerkowską-Markiewicz.
Zgodnie z kalendarzem wyborczym do 4 grudnia jest czas na zawiadomienie komisarza wyborczego o utworzeniu komitetu wyborczego. Każdy z komitetów musi zebrać aż 600 podpisów poparcia kandydata przez ustczan. Do 23 grudnia do północy należy zgłosić kandydatów miejskiej komisji wyborczej, przedstawiając podpisy na listach poparcia.
Do 4 stycznia zostaną ogłoszone nazwiska wszystkich kandydatów na burmistrza. W kuluarach mówi się, że chętnych na to stanowisko może być aż dziewięć osób.
Decyzja o wyborach przedterminowych, czyli w trakcie trwania kadencji, to skutek nagłej śmierci burmistrza Ustki Jacka Graczyka, która nastąpiła 21 października. Premier Mateusz Morawiecki zdecydował, że wybory burmistrza Ustki odbędą się 17 stycznia.
©®

Walka o fotel się zaczyna. Wybory burmistrza Ustki odbędą się 17 stycznia
Nekrologi
zamówisz tutaj:
Słupsk, uł. Henryka Pobożnego 19, 59 848 8103 Koszalin, ul. Mickiewicza 24,94 347 3511 Szczecin, bo.gs24@polskapress.pl, 697 770190 Szczecinek, bo.gk24@polskapress.pl, 94 347 3516 Stargard, wieslawa.sowa@polskapress.pl, 670 770191
reklama.slupsk@polskapress.pl
Z ogromnym żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci
śP. pana Doktora Andrzeja Zakrzewskiego
Cenionego i szanowanego lekarza,
zawsze gotowego nieść pomoc potrzebującym.
Rodzinie i Bliskim
przekazujemy wyrazy współczucia. _Pracownicy NZOZ w Kobylnicy
Z powodu śmierci naszego pracownika
Pana Mirosława Bartkowskiego Rodzinie oraz Bliskim
składamy wyrazy głębokiego współczucia i słowa wsparcia.
Zarząd, Rada Nadzorcza i Pracownicy __PGK Sp. z o.o. w Słupsku___
Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Kolegi
Pana Manfreda Szulca
wieloletniego egzaminatora WORD Słupsk. Wyrazy głębokiego współczucia Rodzinie i Bliskim składają Dyrekcja wraz z obecnymi i emerytowanymi pracownikami Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Słupsku
Z wielkim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Naszej wieloletniej pracownicy
Jadwigi Nowak v
pielęgniarki z powołaniem, wyjątkowej osoby, w pełni oddanej swojej pracy i pacjentom.
Rodzinie i Przyjaciołom składamy najszczersze wyrazy współczucia Dyrekcja i pracownicy PZU Zdrowie Centrum Medyczne w Ustce
08
Zbliżenia
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020
Rodzice mogą stracić dziecko. Bo nie są w stanie się pogodzić ze sobą
Katarzyna Piojda
katarzyna.piojda
yasze sprany
-	My, rodzice, nie możemy się porozumieć. Ale dlaczego sąd chce ukarać nasze dziecko, odbierając je nam i umieszczając w rodzinie zastępczej? - żali się bydgoszczanin.
Ona i on żyli bez ślubu, w mieszkaniu jego matki. Rozstali się szybko, gdy tylko synek skoń-czyłpół roku. -To ja zdecydowałem o rozstaniu - opowiada 40-letni mężczyzna. - Wieczorem powiedziałem partnerce, że nie ma sensu ciągnąćzwiązku, skoro wciąż się kłócimy. Nie skomen-towałamoich słów, ale nazajutrz rano skontaktowała się ze mną policja.
Okazało się, że partnerka zgłosiła na komisariacie, że mężczyzna ją bije. - To były bzdury! Funkcjonariusze wyjaśnili sprawę. Nie trafiłem do aresztu, czego domagała się moja była -twierdzi bydgoszczanin.
Na tej akcji się nie zakończyło. Kłótnie zaczęły się na dobre, a raczej na złe. Kobieta, 10 lat młodsza od ekspartnera, wyprowadziła się z domu niedoszłej teściowej. Zabrała synka. - Od początku utrudniała mi spotkania z nim - wspomina bydgoszczanin. -W 2014 roku skierowałem więc sprawę do sądu o ustalenie kontaktów z dzieckiem.
Prośby odrzucone
Z akt sądowych: „Kontakty ojca z małoletnim z winy obojga uczestnikówprzebiegały nieprawidłowo, dochodziło między nimi do awantur i to w obecności dziecka".
Ojciec kontynuuje: - Bywało, że pizez trzy miesiące nie widziałem się z synkiem, choć mieszkaliśmy w tym samym mieście, na innych osiedlach. Ojciec powinien pozostać ojcem nawet po rozstaniu, nie uważa pani?
Sprawa od 7 lat tkwi w sądzie.
-	Synek nadal mieszka z mamą. Sąd nie zgadza się na jego przeprowadzkę do mnie. Wszystkie prośby konsekwentnie odrzuca.
Matka chłopca niewiele ma do powiedzenia. - Gdyby mój były partner się uspokoił, wyszłoby to na dobre całej naszej trójce. Nie chcę, żeby synek za-mieszkału ojca, ponieważ miejsce dziecka, oileto możliwe, jest przy matce. Nie utrudniam byłemu partnerowi spotkań z dzie-
- W
511 - « s
- Sąd zamierza umieścić synka w pieczy zastępczej. Nie oddamy go! - twierdzą rodzice
ckiem. Mały widział się ostatnio z tatą w miniony weekend.
Zwaśnieni 30-latka i 40-latek myśleli, że sytuacja się w końcu unormuje. Atu cios. - W czerwcu bieżącego roku dowiedzieliśmy się, że sąd odbierze nam dziecko
-	mówią rodzice. Pierwszy raz od 2014 roku się zgadzają, uznając decyzję sądu za skandaliczną.
W obcym domu
-	Pani sędzia stwierdziła, że dopóki my, dorośli, nie dojdziemy do porozumienia, syn będzie mieszkał w obcym domu - obu-
fudzkowi
15 tys. dzieci NIK we MH iiifuiu tego roku
ponad 70 tys. dzieci
rza się ojciec. - To znaczy, zostanie umieszczony w rodzinie zastępczej albo w domu dziecka czy innej placówce opiekuńczo-- wychowawczej.
Matka zaznacza: - Chłopiec ma7lat, uczy się wpierwszej klasie. Gdyby działa mu się krzywda, powiedziałby, nie dałoby się tego ukryć. A on jest bezpieczny. Nie doświadcza przemocy. Jest wesoły. Dobrze czuje się, będąc czy to z mamą, czy ztatą.I)bamyoniego.Niemożna dziecka odbierać rodzicom za karę,jakbyto była jakaś rzecz!
Rodzice solidarnie twierdzą, żestarająsięjakmogą,bysynnie odczuł zbyt mocno konfliktu.
- Krótko po zerwaniu chcieliśmy nawet wrócić do siebie -wspomina ojciec. - Chociażby ze względu na dziecko. Narzeczona wprowadziła się więc z małym ponownie do mnie. Szybko wyszedł na jaw prawdziwy powód jej powrotu. W mieszkaniu, do którego
odeszła z dzieckiem po naszym rozstaniu, zalęgły się pluskwy. Wrócdładomnie...bosięichbała -twierdzi.
Potembyłykolejnekonflikty, awkońcu: ostateczne rozstanie. - Moj e kontakty z synem zostały uregulowane w ugodzie sądowej w 2014 roku - mówi dalej mężczyzna. - Ekspartnerka ich nie przestrzegała: miałem przyjeż-dżać po syna i spędzać z nim prawie całą niedzielę, od 10.00 do 18.00. Mama chłopca wychodziła z nim jednak o 9.45, a wracała po 18.00. Stara się utrudnić spotkania z młodym, gdy tylko może. Nie pozwala mi uczestniczyć w życiu syna. Nawet gdy zapisywała go do szkoły podstawo-wej, nie raczyła mnie powiadomić, którą wybrała.
Potrzeby dziecka
Kobieta zaprzecza zarzutom. -Pracuję w oświacie, z kilkuletnimi dziećmi. Wiem, jak każde z nich potrzebuj e mamy i taty.
Sąd zobowiązał rodziców chłopca do odbycia terapii psychologicznej „celem naprawienia wzajemnych relacji oraz nabycia umiejętności współdziałania dla dobra dziecka oraz podniesienia kompetencji wychowawczych". - Nic z tych zajęć nie wyszło - kwituje 40-latek.
Konflikt narastał. W kłótnię zaangażowały się rodziny i znajomi ekspary. Specjaliści mieli jednak załagodzić spór. Na zlecenie sądu biegli z Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno-Konsul-tacyjnego sporządzili opinię na temat obojga.
Czytamy: „Stwierdzono u matki przebyte zaburzenia adaptacyjne, osobowość nieprawidłową biernoagresywną, u ojca zaś organiczne zaburzenia nastroju i osobowości (...). Dla dziecka niekorzystny jest brak współpracy między rodzicami, konfliktowa atmosfera relacji".
Nawet telefon stał się przyczyną następnego zatargu. Matka oskarżała ojca, że dzwoniąc do synka, zakłóca mu zabawę albo czas, który akurat spędzał z innymi dziećmi. Ojciec z kolei twierdził, że kilkulatek sam próbuje się z nim kontaktować. Gdy mama nie patrzy, to mały dzwoni do taty iprzyznaje, że ona by mu nie pozwoliła.
Kiedyś chłopczyk na placu zabaw powiedział, że nie chce mu się żyć. Potem jeszcze w domu rzucił plastikową butelką i wykrzyczał, że ma dość takiego życia.
Z akt sądowych: „Skoro rodzice nie są w stanie wznieść się ponad wzajemne uprzedzenia, nie realizuj ą dwukrotnie nałożonego obowiązku wspólnej terapii, aich narastający konflikt stanowi zagrożenie dla dziecka deklarującego myśli samobójcze, zasadnym jest podjęcie radykalnych środków, aby uchronić dziecko pized dalszym negatywnym wpływem obojga rodziców i umieszczenie małoletniego w pieczy zastępczej".
Środowisko rodzinne
I dalej: „W związku z tym, iż na chwilę obecną nie znaleziono rodziny zastępczej dla małoletniego, który nie powinien przebywać w środowisku rodzinnym, dla dobra małoletniego koniecznym jest umieszczenie go w instytucjonalnej pieczy zastępczej: placówce opiekuńczo--wychowawczej".
- Nie oddamy dziecka do placówki! - zarzekają się rodzice 7-latka. - Pani sędzia podjęła taką decyzję, chociaż wiedziała, że z byłą partnerką podpisaliśmy porozumienie rodzicielskie. Sę-dzia nakazała jednak w trybie pil-
nym szukać w całej Polsce nowego domu dla naszego dziecka.
W Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Bydgoszczy, który ma wykonać polecenie sądu, informują: „Nawiązano współpracę z PCPR/MOPS (czyli: powiatowymi centrami pomocy rodzinie i miejskimi ośrodkami pomocy społecznej - pizyp. red.) celem pozyskania miejsca dla wyżej wymienionego małoletniego, jednak dotąd żaden z powiatów nie udzielił pozytywnej odpowiedzi w przedmiotowej sprawie. Tutejszy ośrodek niezwłocznie poinformuje sąd o ewentualnej zmianie tej sytuacji".
Zegar tyka
Matka: - Syneknie wie, że wkaż-dej chwili może zostać nam odebrany. Mieszka ze mną, a ja od czerwca żyję, jakna minie. Skierowałam pismo do sądu, bo nie zgadzam się z jego opinią, ale mój wniosek został oddalony niemal automatycznie. Zwróciłam się do Rzecznika Praw Dziecka. Odpisał, że zapozna się z aktami sprawy. Tylko tyle.
Poprosiliśmy o komentarz Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, V Wydział Rodzinny i Nieletnich. Odpowiedzi nie otrzymaliśmy, ale 4 godziny później przyszła od wiceprezesa sądu prośba o nadesłanie kopii bądź skanu legitymacji prasowej.
-	Odebranie dziecka to powinna być ostateczność - podkreślają przedstawiciele Stowarzyszenia Sędziów Rodzinnych wPolsce. Wiele jest jednaktych „ostateczności". Rocznie rodzicom odbiera się średnio 15 tys. dzieci.
Najwyższa Izba Kontroli we wrześniu tego roku podała, że w kraju w opiece zastępczej przebywa ponad 70 tys. dzieci. Co roku kilkanaście tysięcy nowych przypadków w wieku do lat 18 trafia do tymczasowych rodzin, a kilka tysięcy wraca do rodzin naturalnych. - Obecny system pieczy zastępczej nad dziećmi w sytuacjach kryzysowych jest nieskuteczny i dopuszcza praktyki niezgodne z ustawą i z prawem dzieci do stabilnej opieki -alarmująkontrolerzy.
Ochrona na sali rozpraw
Mamaitata7-latkazBydgoszczy kończą na wpół zrezygnowani.
-	Jesteśmy traktowani jak najgorsi przestępcy. Przed jedną z ostatnich rozpraw sędzia poprosiła o zapewnienie dodatkowej ochrony na sali. Stwierdziła, że prawdopodobnie staniemy się agresywni na wieść o odebraniu nam dziecka, więc będzie trzeba nas wyprowadzić. ©®
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020
Zbliżenia	09
MĘjp ii
Zimówki gwarantują lepszą przyczepność samochodu i dwukrotnie krótszą drogę hamowania w porównaniu z oponą letnią
AnnaNagel
redakqa@połskatlmes.p}
Przygotigautodozimy
Zbliża się sezon zimowy, a co za tym idzie warunki atmosferyczne i drogowe ulegają znacznemu pogorszeniu. Eksperci zebrali 10 przykazań, które mają pomóc kierowcom w bezproblemowym przejściu tego okresu.
1.	Wymień opony
Coraz mniej kierowców stara się „przejeździć" zimę na oponach letnich. Opony zimowe gwarantują zdecydowanie lepszą przyczepność samochodu i dwukrotnie krótszą drogę hamowania w porównaniu z oponą letnią, co znacznie podwyższa bezpieczeństwo podróżowania. Ze względu na spory koszt zakupu nowych opon zimowych, wielu kierowców często decyduje się nabyć opony używane. Przy takim zakupie należy jednak przede wszystkim zwrócić uwagę na głębokość bieżnika opon, które chcemy kupić. W przypadku opon letnich minimalna głębokość bieżnika wynosi około 1,6 mm. Jeśli jednak chodzi o „zimowki", wartość ta jest sporo wyższa.
2.	Sprawdź akumulator
Jeżeli jeździmy starszym autem i minęło już trochę czasu od ostatniej wymiany akumulatora, należy sprawdzić przed zimą jego stan. Dobry akumulator na nic się nie zda, jeżeli w naszym samochodzie niesprawnie działa np. alternator, a więc podzespół odpowiadający za ładowanie akumulatora. Zlecając przegląd samochodu przed zimą autoryzowanej stacji obsługi sprawdzimy nie tylko wydajność akumula-
10 przykazań dobrego kierowcy przed zimą
tora, ale także sprawność „elektryki" pojazdu. Powinniśmy też zadbać oświetlenie. To nie tylko pamięć o zapasowych żarówkach w schowku. Należy także zatroszczyć się o szereg innych elementów, takich jak m.in. regulacja i kontrola stanu technicznego reflektorów. To nie kosmetyka, ale kwestie stanowiące o bezpieczeństwie jazdy. Według raportu Komendy Głównej Policji braki w oświetleniu były przyczyną aż 30 proc. wypadków z powodów technicznych w-Polsce w 2019 roku.
A co jeśli jest konieczna wymiana żarówki? W przypadku zwykłych żarówek halogenowych, można pokusić się o wymianę jedynie tej, która akurat się przepaliła, choć należy pamiętać, że skoro zawiodła jedna, to prawdopodobnie niedługo zrobi to też druga. Dlatego lepiej wymienić komplet -wykluczymy problem w różnicy intensywności i barwie oświetlenia, ajeśli operacja wymaga zdemontowania np. zderzaka, oszczędzimy też czas i pieniądze. W przypadku żarówek ksenonowych, różnica zarówno w barwie, jak i natężeniu światła jest na tyle dostrzegalna, że zdecydowanie należy wymieniać je parami.
Po wymianie każdorazowo trzeba sprawdzić regulację świateł. Najlepiej zrobić to u mechanika lub w stacji kontroli pojazdów. Specjaliści podkreślają, że dbając o oświetlenie kompleksowo - należy także zwrócić uwagę na stan reflekto-
rów, które z biegiem lat ulegają zużyciu.
Zbudowane z tworzywa sztucznego klosze matowieją, a odbłyśniki śniedzieją. Na szczęście są to części, które można efektywnie zregenerować za niewielkie pieniądze.
3.	Zadbaj o układ chłodzenia
W okresie jesiennym i zimowym zawartość glikolu, będącego podstawowym składnikiem płynów do chłodnic, powinna wynosić około 50 procent cieczy funkcjonującej w układzie. W przeciwnym razie istnieje groźba, że płyn zamarznie i uszkodzi części układu chłodzenia i silnika. Należy pamiętać także o tym, by płyn zawierał bogatą gamę dodatków.
4.	Sprawdź filtr
i tankuj zimowe paliwo
Jeśli jeździsz autem z silnikiem diesla, musisz być szczególnie wyczulony na paliwo, które tankujesz w okresie zimowym. Kryształki parafiny, wytrącające się z oleju napędowego, mogą w niskich temperaturach zablokować filtr paliwa, co jest jedną z najczęstszych przyczyn zimowych problemów z rozruchem silnika diesla.
Jeśli przed mrozami nie zdążymy zużyć paliwa letniego, powinniśmy dolać do zbiornika depresator - preparat obniżający temperaturę krzepnięcia oleju napędowego. Przed zimą zalecana jest również wymienia filtru paliwa.
5.	Umyj szyby - od wewnątrz
Opony wymienione, auto odpaliło bez problemów... alenicnie widać. - Aby zapobiec nadmiernemu parowaniu należy przede wszystkim umyć od wewnątrz szyby naszego auta, atakże wymienić filtr kabinowy w naszym aucie. Zaleca się wymianę filtrów co 30 tys. kilometrów lub zgodnie z harmonogramem książki serwisowej pojazdu.
6.	Stosuj wyłącznie zimowy płyndospryskiwaczy
Z reguły temperatury zimą w Polsce oscylują w granicach kilku stopni Celsjusza „pod kreską". Zdarzają się jednak wyjątki i jesteśmy zmuszeni na jazdę nawet w 20-stopnio-wym mrozie. Wybierając płyn do spryskiwaczy, trzeba więc zwrócić uwagę przede wszystkim na temperaturę krystalizacji i zakupić taki, który nie zamarznie nawet przy bardzo niekorzystnej temperaturze. Przygotowując auto do sezonu zimowego warto także zwrócić uwagę na technologię stosowaną przy produkcji płynów do spryskiwaczy. Często wykorzystywaną obecnie metodą jest tzw. nanotechnologia. Opiera się na zastosowaniu cząsteczek krzemu, które wnikają głęboko w strukturę czyszczonej szyby lub karoserii. To właśnie cząsteczki nano tworzą niewidoczną, kilkuwarstwową powłokę, która zwielokrotnia efekt odpychania od szyby cząsteczek wody, kurzu i innych zabrudzeń.
7.	Wymień wycieraczki już jesienią.
Jeśli chodzi o funkcjonalność samych wycieraczek, niezależnie, czy są to wycieraczki standardowe, czy też płaskie, wykorzystuje się je przez cały sezon. - Okres letni, gdy deszcz zaskakuje nas sporadycznie, jest najbardziej szkodliwy dla wycieraczek. Wtedy używamy ich przede wszystkim do zeskroby-wania pozostałości po owadach, operującnasuchej szybie, a to w znaczącym stopniu psuje krawędź gumy. Dlatego też, aby prawidłowo przygotować się do sezonu jesienno-zimowego, zalecana jest zmiana wyciera-czekna „świeże" właśnie teraz -tłumaczy Marek Skrzypczyk. W czasie zimy nie możemy zapominać o tym, by możliwie najskuteczniej ograniczyć skutki osadzania się lodu na wycieraczkach. W takim wypadku skutecznym zabiegiem „ratującym" pióra jest odchylenie wycieraczek od szyby na noc.
8.	Nasmaruj uszczelki i zamki
Gumowe uszczelki w drzwiach i klapie bagażnika dobrze jest
Jeśli jeździsz autem z sHnfldem (fiesta, musisz być szczególnie wyczulony na paliwo, które tankujesz w okresie zimowym
posmarować specjalnym środkiem pielęgnacyjnym - np. preparatem na bazie wazeliny - zapobiegnie to ich przymarzaniu. Zamki można posmarować grafitem, a odmrażacz do zamków zamiast w samochodowym schowku trzymać w domu lub w tobie, którą zabieramy do pracy.
9.	Zakonserwuj blachę
Przed zimą nadwozie auta warto posmarować odpowiednimi pastami, woskami lub innymi środkami, które powinny ochronić lakier karoserii przed zgubnym działaniem soli. - Polecam stosowanie preparatów oferowanych w salonach i autoryzowanych stacjach obsługi. Produkty te są testowane na karoserii aut danej marki w najcięższych warunkach, dzięki czemu zapewniają najlepszą ochronę - mówi Andrzej Strzelczyk. Oprócz stosowania odpowiednich kosmetyków należy także pamiętać o regularnym myciu samochodu i zmywaniu pozostałości po błocie pośniegowym oraz soli - nie tylko z nadwozia, ale także podwozia pojazdu.
10.	Nie myj auta na silnym mrozie
Podstawowym błędem jest jednak mycie samochodu w czasie silnego mrozu, tj. w temperaturach poniżej -10 stopni Celsjusza. Jest to nie tylko nieprzyjemne, ale też niebezpieczne dla karoserii. Niskie temperatury uniemożliwiają dokładnie wysuszenie części, a woda, która przedostaje się do niewielkich szczelin naszego auta^może powolnie niszczyć go od środka. Musimy więc zadbać o to, by po umyciu pojazdu dokładnie go wysuszyć. Rozsądnym zabiegiem będzie także zastosowanie preparatów z pakietem specjalnych dodatków myjących i nabłyszczających.
10	Informator/kultura
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020
W Kępicach powstała galeria sztuki z minikawiarnią
Wojciech Fretichowski
wojciech.frellchowski@gp24.pl
W Kępicach otwarto galerię artystyczna Art Cafe. To placówka. która łączy funkcje kulturalne i społeczne. To miejsce prezentacji sztuki, ale także mini-kawiamia.
Galeria Art Cafe to projekt kępickiego samorządu. W 2018 roku podczas opracowywania Lokalnego Programu Rewitalizacji na lata 2018-2023 dla Gminy Kępice, przeprowadzili konsultacje społeczne wśród wszystkich grup wiekowych. Mieszkańcy gminy uznali m.in., że oczekują stworzenia miejsca, które łączy kulturę i sztukę z kawiarenką.
Samorząd przystąpił do działania. Uznano, że dobrą lokalizacją dla takiej placówki będzie pasaż handlowo-usługowy przy ul. Niepodległości w budynkach powstałych w ramach programu „Mieszkanie Plus".
Jak tłumaczy Magdalena Majewska, burmistrz Kępic, taki adres dla galerii był od początku naturalnym miejscem do jej utworzenia. To centrum Kępic.
Zanim otwarto galerię ogłoszono plebiscyt na jej nazwę. Mieszkańcy zdecydowali, że nowe miejsce kultury będzie nazwane „Art Cafe".


U

Art Cafe w Kępicach, to placówka, która łączy funkcje kulturalne i społeczne
- W czasie pandemii musieliśmy ograniczyć nasze plany, a wszyscy muszą przestrzegać ograniczeń. Do galerii mogą wchodzić jednocześnie maksymalnie dwie osoby, w maseczkach i po dezynfekcji rąk - podkreśla Justyna Sola - Stańczyk z Kępickiego Ośrodka Sportu i Rekreacji.
Docelowo będzie tu można kupić nie tylko dobrą kawę, ale skorzystać z oferty rozmaitych słodkości. Organizatorzy pla-
nują rozbudowanie menu o oryginalne i lokalne przekąski.
Ponadto w galerii będzie się mieścił punkt biblioteczny. Czytelnicy będą tu mogli oddać lub zamówić książkę, skorzystać z punktu ksero, czy wydrukować dokumenty.
- Kiedy już skończy się epidemia, chcielibyśmy poszerzyć naszą działalność także o punkt informacji turystycznej. Mamy wiele planów, jednak muszą
zostać one rozłożone w czasie z przyczyn oczywistych - wyjaśnia Marta Borodziuk, dyrektor Biblioteki Miasta i Gminy Kępice.
Aktualnie w galerii wyeksponowano obrazy, które powstały w ramach niedawnego pleneru artystycznego, przedstawiające jezioro Obłęskie i ośrodek „Sobótka". Na ekspozycji dostępne są liczne elementy rękodzieła, które sąrów-nież na sprzedaż. ©®
POGODA
Krzysztof Ścibor
Biuro Cakus^
1 Sobota 28.11.2020
Nad Pomorze dociera łagodne powietrze polarno morskie. W ciągu dnia sporo chmur i na wschodzie możliwy deszcz. Na termometrach max do
f5:7*C. Wiatr słaby z płn.-wsch. W nocy pojawi się deszcz na Kaszubach śnieg z deszczem i śnieg. Jutro pochmurno zj opadami deszczu na Kaszubach śniegu z deszczem. Będzie chłodno max do 3:6^. Wiatr słaby z płn. W kolejnych dniach będzie coraz chłodniej
H I pogodnie
Stan morza (Bft)
Siła wiatru (Bft)
Kierunek wiatru
MMNMMMMMNMMMMMMMNM
omorza
1024 hPa i
7
Łeba
/
15 km/h
8
O00
Świnoujście
SZCZECIN 0
8

8
Kołobrzeg
Darłowo 0
Sławno
o
Mielno —
^KOSZALIN
©
SŁUPSK
Lę§ork
Władysławowo
49*
o	H#
Wejherowo
8
™e
GDAŃSK
Kartuzy
o Rewal
QES
Bytów
Kościerzyna

B °Bc»l

K °Mt'i
Starogard Gdański
Połczyn-Zdrój
B •■B
Człuchów
Drawsko Pomorskie
B
/
10 km/h
Stargard
			"
i i 5°	li 3°	i 4p> 4*1.4 *	2 "0 ° ;
zachmurzenie umiarkowane ciągły deszcz 4 ^ciągły deszcz i burza mgła V marznąca mgła ^śliska droga	marznąca mżawka
19 0 tern}), w dzień gjjjjj temp. w nocy temp. wody
przelotny deszcz % przelotne deszcze i burza	pochmurno > - mżawka
przelotny śnieg	ciągły śnieg	przelotny śnieg z deszczem	ciągły śnieg z deszczem
marznący deszcz zamieć śnieżna A opad gradu \ kierunek i prędkość wiatru grubość pokrywy śnieżnej łOUMPa ciśnienie i tendencja <*» smog
Pogoda dla Polski	
	sff I
	
4T	<€9- | i
df 1	
40*	49
&	1
*15 cm #Gcm	
	mILM. i
	
Gdańsk 5	4 •
Kraków 2	1 °
Lublin 1 °	0 * 4P
Olsztyn 2 °	t njFi
Poznań Ą	3 '
Toruń 3	2 °
Wrocław 4	2 °
Warszawa 2	1 °
i ' i	
Karpacz 2 °	-1° «r i
Ustrzyki Dolne °	-2 °
Zakopane 0	-3 •
	1
Władysławowo
49*
o	H#
Wejherowo
8
™e
GDAŃSK
Starogard Gdański
marznący deszcz zamieć śnieżna A opad gradu \ kierunek i prędkość wiatru grubość pokrywy śnieżnej łOUMPa ciśnienie i tendencja <*» smog
| INFORMATOR j
SANEPID
Słupsk
608205830
Człuchów
791220895
Lębork
604755717
Bytów
736333550
KOMUNIKACJA
Słupsk: PKP 118 000; 2219436;
PKS598424256; dyżurny ruchu 598437110;
MZK59 848 9306;
Lębork: PKS598621972; MZK598621451; Bytów:PKS59 82222 38;
Człuchów: PK559 8342213;
Miastko: PKS598572149.
DYŻURY APTEK
Słupsk_
sob/niedz. „Dom Leków", ul. Tuwima 4, tel. 5984249 57
Ustka__
sob. „Centrum Leków", ul. Grunwaldzka 26. tel.: 692 761116
niedz. Jantar", ul. Grunwaldzka 27 a. tel.: 59 81446 72
Bytów_
sob/niedz. CentrumZdrowia" ul. Ks. dr Bernarda Sychty3
Miastko__
sob/niedz. .Królowej Jadwigi", ul. Królowej Jadwigi 12, tel.598578292
Człuchów_
sob. „Aspiiynka", ul. Sobieskiego 5, tel. 506 656 948 niedz. „Centrum Zdrowia", ul. Szczecińska 13, teł.: 59 8343142
USŁUGI MEDYCZNE
Słupsk:
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka, ul. Hubalczykówl, informacja telefoniczna598460100
Ustka:_
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, ul. Mickiewicza 12. tel. 59 81469 68;
Poradnia Zdrowia P0Z, ul. Kopernika 18. tel.59 8146011;
Pogotowie Ratunkowe -598147009
Bytów: _
Szpital,ul. Lęborska 13. tel.59 8228500;
Dział Pomocy Doraźnej Miastko,
tel.59 85709 00
Człuchów:
Stacja pogotowia ratunkowego, tel. 598345309
WAŻNE
Pofiqa997;ui. Reymonta, tel. 59 848 0645; Pogotowie Ratunkowe999;
Straż Miejska986;598433217;
Straż Gminna598485997;
Urząd Ceftny-587740830;
Straż Pożarna998;
Pogotowie Energetyczne 991-
Pogotowie Gazownicze992;
Pogotowie Geptownkze993;
Pogotowie Wodno-Kanafizacyjne994;
Straż Miejskaałarni986: Ustka 598146761697 696498,-BytÓW 598222569;
Telefon seniora TEL-SEN -59 843 3217
obsługiwany jest przezStraż Miejską.Telefon Seniora czynnyjestwtrakde pracy dyżurnych strażników od poniedziałku do piątku w godz. 630-21.
Oogółnopołskąinfofinia SENIORA 22 5051111.
Lokalny ośrodek pomocy społecznej w Twoim mieście skontaktuje się z Tobą. ustali Twoje potrzeby i przydzieli pomoc.
Tu zrobisz wymaz__
Akademia Pomorska przy ii Westerplatte
czynny od poniedziałku do soboty wgodzi-nach 10-13. tel. 5872705 05 od poniedziałku dopiątkuwgodzinach9-15.wweekendy- 9-12. Z badania może skorzystać każdy, kto zaobserwował u siebie niepokojące objawy mogące świadczyć o zarażeniu koronawirusem. Badanie jest bezpłatne.
Pt**t pobrań przy SOR na liHubakzybów
czynny siedem dni wtygodniu w namiocie rozstawionym przed S0R wgodz.7-15. Tel.59 8460102lub598460490.
Punkt pobrań przy uLTuwima 23
Działa od poniedziałku do piątku wgodz. 14.30-1730 oraz wsobotęi niedzielę wgodz. 8.00-11.00.tel. 661621569

■MnMMHHnMHMMMSMIMMlMMI
USŁUGI POGRZEBOWE
Kala, ul. Armii Krajowej lb.
tel.59842 8196.601928 600 - całodobowo.
Pełna oferta pogrzebowa.
Zieleń, tel. (24h/dobę).
telefon 502525 005 Iub59 8411315.
ul. Kaszubska 3 A.
Winda i baldachim przy grobie;
Hades. ul. Kopernika 15.
całodobowo: tel.59 842 9891,6016637%.
Winda i baldachim przy grobie.
Słupsk:

TAXI

botN
^84 22 700 jg
607 271717
NAJTAŃSZE TAXI W SŁUPSKU
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020
Ogłoszenia drobne
U
fi Ml linO	J k zamieścić ogłoszenie drobne? Telefonicznie 94 347 3516	Oddział Koszalin: ul. Mickiewicza 24,75-004 Koszalin, tel. 94 347 3516,347 3511,347 3512, fax 94 347 3513
Ł#I	lv	Przez internet: ibo.polskapress.pl	Oddział Słupsk ul. Henryka Pobożnego 19,76-200 Słupsk, tel. 59 848 8103, fax 59 848 8156
W Biurze Ogłoszeń:	Oddział Szczecin: ul. Nowy Rynek 3,71-875 Szczecin, tel. 9148133 61,48133 67, fax 91433 48 60
RUBRYKI W OGŁOSZENIACH DROBNYCH:
■	NIERUCHOMOŚCI	■ FINANSE/BIZNES	■ ZDROWIE
■	HANDLOWE	■ NAUKA	■ USŁUGI
■	MOTORYZACJA	■ PRACA	■ TURYSTYKA
i BANK KWATER i ZWIERZĘTA i ROŚLINY, OGRODY
i MATRYMONIALNE i RÓŻNE i KOMUNIKATY
i ŻYCZENIA
/PODZIĘKOWANIA i GASTRONOMIA
i ROLNICZE i TOWARZYSKIE
Nieruchomości
MIESZKANIA-SPRZEDAM
SPRZEDAM mieszkanie, I piętro.44,30m2. Osiedle Przylesie Koszalin Tel. 796185658 / 696339003
MIESZKANIA DO WYNAJĘCIA
POKÓJ w domku Koszalin 660-063-729
MIESZKANIA - WYNAJMĘ
MAŁŻEŃSTWO emerytów poszukuje nad morzem mieszkania na wynajem. Umowa na czas określony-dożywotni. Nr.tel. 608462073
MIESZKANIE w domku, osobne wejście, i piętro. 605218664
DZIAŁKI, GRUNTY KUPIĘ
KUPIĘ ziemią rolną do 1 hektara, 609-499-555.
GARAŻE
GARAŻE blaszane nowoczesne -drewnopodobne, 798-710-329
POŚREDNICTWO
SPRZEDAM MIESZKANIE W MIELNIE
Pow. 65,20 m2,4 pokoje,
kuchnia, łazienka, loggia 5 m.b.! piwnica i przynależne 2 miejsca parkingowe!!! Mielno II piętro w budynku 2-piętrowym Cena tylko: 350.000,- zł
TEL. 577410 005 www.prodaheim.pl
INNE
SZUKAM średniego pokoju do wynajęcia w domku. Tel 663304622
Handlowe
STAROCIE itp. kupią, 506022528.
ZŁOM kupią, potnę, przyjadę i odbiorę, tel. 607703135.
Motoryzacja
OSOBOWE SPRZEDAM
KIA RIO, 1.4(110KM), rok 2013, przebieg 88 700, tel.660414530
kupimy 1,2 pokoje
NASZ DOM, PRZYLESIE, NA SKARPIE
ul. Zwycięstwa 143 661 -841 -555 (obok Związkowca) www.abakus-nieruchomosci.pl
3 pok. z wyposażeniem loggia
rej. Nowowiejskiego/Karłowicza 273 000,- klucze w biurze
Przylesie (ciepłociąg) 3 pok. 59 m2 279 000,-
Okazja! 3 pokoje z balkonem w cenie wyposażenie
rej. Moniuszki 284 000,-
TOYOTA Acensis, sedan rok 2012 poj. 1,8 benz. przebieg ok. 122000 km. serwisowana 2 komplety felg z oponami Kontakt: 509-261-661
OSOBOWE KUPIĘ
A do Z skup-skupujemy każde pojazdy, płacimy nawet za wraki, oferujemy najwyższe ceny, 536079721
ABASKUS -Auto skup tel. 533-299-577 Absolutny skup aut, 728773160. AUTO skup wszystkie 695-640-611
USZKODZONE, ROZBITE KUPIĘ
AUTOKASACJA ŚWIESZYNO-KOSZALIN Skup całych i powypadkowych tel.608421479
CIĘŻAROWE, DOSTAWCZE SPRZEDAM
VW Transporter 2,51. Tel 662208312
CZĘŚCI WYPOSAŻENIE SPRZEDAM
OPONY zimowe 175/65/14 z felgami. Tel. 532-616-114
NEPTUN-AUTOGAZ Tel. 512 170 975
KUPIĘ stary samochód lub motocykl, min. 40-letni. Może być niekompletny lub uszkodzony, 609-499-555.
Finanse biznes
KREDYTY, POŻYCZKI
KREDYT 50 tys. rata 545 zt RRSO 8,3%. Tel. 730 809 809
KREDYTY tanio Stupsk, 609300225.
USŁUGI FINANSOWE
FAKTORING, 570-630-424
NA pomoc zadłużonym Tel: 508814 740
ZATRUDNIĘ
ELEKTRYK - praca od zaraz/ NIEMCY -tel. 774270543 Cert. 9875
MALOWANIE, tapetowanie, docieplenia - praca od zaraz/ NIEMCY -tel. 774270543. Cert. 9875
MALOWANIE/OCIEPLENIA - Niemcy. 9-13 Euro / godzinę netto. Darmowa kwatera + auto. Tel: 539 343 726 lub 602 262 365
MŁODSZY mechanik instalacji i urządzeń energetycznych, Koszalin, informacje na stronie www. meckoszalin.pl
PRACA w OPIECE NIEMCY. Legalne zatrudnienie, stawki do 1600 euro. Tylko sprawdzone oferty, elastyczne terminy wyjazdów, bezpłatny transport.
Bonus świąteczny do 300 euro na rękę. ZADZWOŃ TERAZ: 505 440 214
STOLARZ - praca od zaraz/ NIEMCY -tel. 774270543 Cert. 9875
ŚLUSARZ/ spawacz - praca od zaraz/ NIEMCY - tel. 774270543 Cert. 9875
Zdrowie
NNE SPECJALIZACJE
ALKOHOLIZM - esperal 602-773-762 ALKOHOLOWE odtrucia 509-306-317.
MASAŻE I FIZYKOTERAPIA U CIEBIE W DOMU Elektroterapia; Ultradźwięki; Laseroterapia, 660-484-521
Usługi
AGD RTV FOTO
59/8430465 Serwis RTV, LCD, plazma PRALKI Naprawa w domu. 603775878
BUDOWLANO-REMONTOWE
REMONTY od A do Z tel.660-683-933 WYKOŃCZENIE wnętrz, 691461552
INSTALACYJNE
C.O. hydraul. wod. kan.515-708-887GK HYDRAULICZNE, tel. 607703135.
MONTAŻOWE
SKRĘCANIE mebli z paczek.698996711
PORZĄDKOWE
SPRZĄTANIE strychów, garaży, piwnic, wywóz starych mebli oraz gruzu w big bagach, 607-703-135.
Turystyka
ANGLIA, osoby + paczki, z adresu na adres, w każdy piątek, tel. 503198 450
NIEMCY, HOLANDIA, BELGIA, codziennie z domu pod dom, Trans Glass Okonek, tel. 503198446, 672669491
Matrymonialne
PAN pozna Panią. 731961209
Różne
KUPIĘ zamrażarkę-dużą, w dobrym stanie. Tel. 579-851-377
SPRZEDAM dwatapczaniki jednoosobowe. Tel. 607580917
SPRZEDAM kpi. wierteł udar. Tel. 532-616-114
SPRZEDAM stojak do wiertarki. Tel. 532-616-117
WRÓŻKA Monika.Tel. 603572729
Rolnicze
MASZYNY ROLNICZE
KUPIĘ ciągniki, przyczepy, maszyny rolne. Tel. 535135507.
PŁODY ROLNE
KUPIĘ grykę, łubin, peluszkę, 604-250-237
ZIEMNIAK paszowy, 501269124
AUTOPROMOCJA
Zleć ogłoszenie drobne
94/347 35 16
e-mail:
bo.gk24@polskapress.pl
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-16:00

	
	
	
|Hp**	
«e*s. ...	
Czytaj tak, jak lubisz
gp24.pl
[24.pi
wwwlsd24.dI www.gk24.pl www.gs24.p
Prezes oddziału Polska Press
Piotr Grabowski, piotr.grabowski@polskapress.pl
Redaktor naczelny
Marcin Stefanowski, teł. 697 770 227 marcin.stefanowski@polskapress.pl
Zastępcy redaktora naczelnego
Ynona Husaim-Sobecka, Szczecin, tel. 697 770 218
ynona.sobecka@polskapress.pl
Wojciech Frelichowski, Słupsk, tel. 519 503 638
wojciech.frelichowski@polskapress.pl
Dyrektor działu reklamy
Ewa Żelazko, tel. 500 324 240
ewa.zalazko@polskapress.pl
Dyrektor (kukami
Stanisław Sikora, tel. 602740087
s.sikora@pprint.pl
Dyrektor działu marketingu
Robert Gromowski, tel. 502 339113
robert.gromowski@polskapress.pl
Prenumerata. teL 94 3401114 Głos Koszaliński - www.gk24.pl
ul. Mickiewicza 24,
75-004	Koszalin, tel. 94 347 35 00, fax 94 347 3513 tel. reklama: 94 347 35 72, redakqa.gk24@polskapress.pl, reklama.gk24@polskapress.pl
Głos Pomorza - www.gp24.pl ul. Henryka Pobożnego 19,
76-200	Słupsk,
teł. 59 848 8100, fax 59 848 8104,
tel. reklama: 59 848 8111. redakqa.gp24@polskapress.pl, reklama.gp24@polskapress.pl
Głos Szczeciński - www.gs24.pl
ul. Nowy Rynek 3.
70-533 Szczecin.
tel. 9148133 00, fax 9148133 60,
tel. reklama: 9148133 92, redakqa.gs24@polskapress.pl reklama.gs24@polskapress.pl
ODDZIAŁY
Szczecinek ul. Plac Wolności 6,78-400 Szczecinek, tel. 94 374 8818. fax 94 374 23 89
Stargard ul. Wojska Polskiego 42.73-110 Stargard, tel. 91578 47 28, fax 9157817 97,
reklama tel. 91578 47 28
©® - umieszczenie takich dwóch znaków przy Artykule, w szczególności przy Aktualnym Artykule, oznacza możliwość jego dalszego rozpowszechniania tylko i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronach www.gk24.pl/tresci,www.gp24.pl/tresci, www.gs24.pl/tresci, i w zgodzie z postanowieniami niniejszego regulaminu.
Polskie Badania Czytelnictwa Nakład Kontrolowany ZKDP
POLSKA PRESS
GRUPA
WYDAWCA
Polska Press Sp. z 0.0.
ul. Domaniewska 45,02-672 Warszawa, tel. 22 20144 00, fax: 22 2014410 Prezes zarządu Dorota Stanek Wiceprezes zarządu Dariusz Świąder Członek zarządu Paweł Fąfara Członek zarządu Magdalena Chudzikiewicz
Dyrektor artystyczny
Tomasz Bocheński Dyrektor marketingu v
Sławomir Nowak, slawomir.nowak@polskapress.pl Dyrektor zarządzający biura reklamy
Maciej Kossowski
maciej.icossowski@polskapress.pl
Dyrektor kolportażu
Karol Wlazło karol.wlazlo@polskapress.pl
Agencja AIP
kontakt@aip24.pl
Rzecznik prasowy
Joanna Pazio tel. 22 20144 38, joanna.
pazio@polskapress.pl
12	Sport
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020

BORZYTUCHOMIANIE NA ZGRUPOWANIU W WAŁCZU
Reprezentanci Taleksu Borysław Borzytuchom z trenerem Jarosławem Ścigałą (drugi z prawej) przebywali na obozie sportowym w Wałczu. Tam warunki do treningów mieli bardzo dobre. Oby ich praca przyniosła dobre wyniki. (FEN)
Krzysztof Waszkiewicz
BYŁY PUMARZl TRESER, LAUREAT "GP" W PLERł-SCYCIE SPORTOWYM
1. Manuel Neuer czy Gianluigi Bufffon?
Uchodzą za jednych z najlepszych bramkarzy na świecie. Niemiec Neuer świetnie gra nogami i na przedpolu. Jest na topie. Włoch Buffon rywalizuje z Wojciechem Szczęsnym w turyńskim Juventusie.
Z LuisSuarez (Urugwaj) czy Francuz AntoineGriezmann?
Obaj mieli w swojej karierze chwile dobre i złe. Nie jestem fanem ich stylu gry.
3.	Chelsea FC czy Real Madryt?
Te kluby prowadzą dwaj wyśmienici niegdyś piłkarze. Ten z Anglii trenuje Frank Lampard, a ten z Hiszpanii -Zinedine Zidane. Obaj wprowadzają swoją filozofię gry zespołu. Która będzie lepsza? -czas pokaże.
4.	Hans-Dieter Flick czy DśegoSimeone?
Nie boję się stwierdzenia, że Niemiec jest obecnie najlepszym trenerem na świecie. Jego świetna praca i kontakt z piłkarzami Bayernu przekłada się na bardzo dobre wyniki. Szanuję i cenię też Simeone, którego obecne Atletico Madryt zaliczane jest do drużyn z najwyższej półki. Ten szkoleniowiec jest w hiszpańskim klubie od 2011 roku.
5.	Odra Opole czy Górnik Łęczna?
Koszula bliższa ciału. To za sprawą byłego golkipera z Bytowa Macieja Gostomskiego górnicy są na dobrej drodze do walki o najwyższy szczebel krajowych rozgrywek.
6.	Stal Mielec - Warta Poznań?
Muszę przyznać, że nie widziałem tych zespołów w akcji, ale śledzę wyniki. Mogę tylko przypomnieć, że w Stali grał były stoper Gryfa Słupsk Mirosław Kuniczuk, który do Mielca trafił po grze w Widzewie Łódź, Śląsku Wrocław, Bałtyku Gdynia. Prywatnie brat cioteczny mojej żony Beaty i chrzestny jednej z moich córek. W przeszłości w Warcie przecież grał ustczanin Mirosław Iwan.
7.	Grzegorz Bednarczyk czy Arkadiusz Chuchla ? Obydwaj zasłużeni dla słupskiego futbolu. Teraz grają w n Pomorskiej Lidze Oldbojów w zespole z Bruskowa Wielkiego. Z legendą Gryfa, czyli Grześkiem Bednarczykiem, kończyłem kurs trenerski.
8.	Mateusz Ponitka czy Adam Waczyński?
Obydwaj koszykarze grają
w renomowanych klubach. Waczyński w czołowej drużynie ligi hiszpańskiej Baloncesto
Unicaja Malaga, a M. Ponitka w lidze rosyjskiej reprezentuje Zenit Petersburg. Nie śledzę rozgrywek koszykarskich.
9.	Adam Hrycaniukczy Damian Kulig!?
Obaj są reprezentantami Polski. Nie jestem fanem koszykówki, chociaż kiedyś chodziłem do Gryfii na ekstraklasowe mecze Czarnych.
10.	Ikar Redzikowo czy Stal Jezierzyce?
Byłem zawodnikiem i jednym z założycieli, a także I trenerem Ikara Redzikowo, który najpierw miał nazwę Bocian. Było to na początku lat 90-tych XX wieku. Od 1995 roku Ikar grał w słupskiej okregówce, a w sezonie 1998/1999 nawet w czwartej lidze. Zespół też prowadził znany słupski szkoleniowiec Tadeusz Spionek. W 2002 roku redzikowski klub zniknął z piłkarskiej mapy.
11.	Grupa Azoty Zaksa Kędzierzyn-Koźle czy Asecco Resovia Rzeszów? Siatkówka jest po piłce nożnej drugą dyscypliną sportu, którą lubię oglądać, ale tylko w wydaniu reprezentacyjnym.
0	klubowych rywalizacjach wiem niewiele i dlatego nie chcę się wypowiadać.
IZ Stefan Hula czy Piotr Żyła? Obaj panowie wnoszą do zespołu skoczków całkiem inne walory. Żyła humor i nieprze-widywalność, a Hula spokój
1	rozwagę. Jednak ulubieńcem kibiców w Polsce jest Piotrek.
13.	E.Wedel czy Goplana? E. Wedel. Ze słodyczy jem
tylko ptasie mleczko, a życie osładza mi wnuczka Oliwia.
14.	Ferrari czy Lamborghini Veneno?
Mój aktualny samochód to Kia Sportage. Kiedyś miałem okazję prowadzić sportowe Ferrari na drodze kołowania na lotnisku w Gdańsku podczas pokazu. Pozostało mi niesamowite wrażenie. Lamborghini Veneno ma piękny wygląd i strasznie wysoką cenę.
15.	Kapuśniak czy jarzynowa?
Żona mówi, że kuchnia to mój azyl. Lubię eksperymentować w gotowaniu. Ja smakoszom zup proponuję moją jarzynową. Jest zawsze pyszna.
16.	Relaks w domu czy w lesie?
Jestem zwolennikiem ruchu na świeżym powietrzu. Bardzo lubię wyprawy do lasu. I to bez względu na pogodę i porę roku.
przepytywał krzysztof niekrasz
Tenis stohmy
Dwa mecze lęborskiego
Poltareksu Pogoni
Pracowity weekend będą mieli zawodnicy Poltareksu Pogoni Lębork w rozgrywkach Lotto Superligi. W sobotę (28.11) o godz.16 lęborczanie zaczną bój z Dekorglassem Działdowo, aktualnym liderem. Rywalizacja będzie w lęborskiej hali przy ul. P. Skargi 52. Goście wystąpią w składzie z aktualnym mistrzem Polski Jakubem Dyjasem, a wspierać go będą Chorwat Andrej Gacina, Chińczyk Shihao Wei oraz Czech JiriVrablik. W niedzielę (29.11) o godz. 16 Poltarex Pogoń rozegra zaległy mecz w Grodzisku Mazowieckim z Dartomem Bogorią (aktualny wicelider). W zestawieniu gospodarzy znajdują się następujący gracze: Czech Pavel Sirucek, Grek Gionis Panagiotis, Marek Badowski i Miłosz Redzimski.
Honoru Poltareksu Pogoni bronić będą: Marek Prądzinski, Adam Dosz i Bogusław Koszyk (na zdjęciu). Dwa spotkania z udziałem lęborskich tenisistów stołowych będzie można śledzić w bezpośrednich transmisjach internetowych na stronie www. superliga.com.plnia pu. Zapraszamy. Od razu dodajmy, że lęborczanie nie są faworytami w sobotnio-niedzielnych potyczkach, które zakończą pierwszą I rundę rozgrywek w sezonie 2020/2021. (FEN)
PBkanozna W sobotę "Gramy dla Czaki" w Jezierzycach
Po raz drugi rozegrany zostanie turniej piłkarski w kategorii oldboj 35+ pod nazwą "Gramy dla Czaki". Impreza będzie w sobotę (28 listopada) w godzinach od 12 do 17.30. Wjezierzyckiej hali grać będzie osiem zespołów. Niestety, ze względu na panującą pandemię ta rywalizacja futbolowa zostanie przeprowadzona bez udziału kibiców, (fen)
PSka nożna "Bursztyn Cup2020"
V Halowy Turniej Piłki Nożnej "Bursztyn Cup 2020 "zaplanowany jest na niedzielę (29.11). Swoją formę sprawdzać będą juniorzy D-1 - rocznik2008 i młodsi. Do udziału zgłoszono osiem drużyn. W hali przy ul. Olimpijskiej w Jezierzycach młodzi piłkarze będą grali bez publiczności, (fen)
Weekend
Imprezy sportowe
Sobota: Godz. 9.30 - Biegam Bo Lubię - spotkania sympatyków biegania na stadionie 650-lecia przyMadalińskiego.
Godz. 11 - rekreacja - Nordic Walking Dla Każdego - bezpłatne spotkania sympatyków nordic walking z instruktorem. Tablica „Nordic Walking Park Słupsk" kolo „Leśnej Chaty" na terenie SOSiR w Parku Kultury i Wypoczynku. Godz. 11 - siatkówka - Energa Czarni Słupsk - Kaemka Starogard Gdański - liga kadetek województwa pomorskiego. Hala przy ul. Banacha 17. Godz. 13 - piłka nożna
-	klasa okręgowa: Czarni Czarne -Echo Biesowice. Godz. 14 - siatkówka - Energa Czarni Słupsk -Trefl Gdańsk - liga juniorek województwa pomorskiego. Hala przy ul. Banacha 17.
Niedziela: Godz. 12 - koszykówka
-	Energa MJMS Słupsk - Decka Pelplin. Liga województwa pomorskiego U19. Hala przy ul. Banacha 17. Godz. 12 - piłkarska klasa okręgowa: Piast Człuchów -Chrobry Charbrowo.
Godz. 13 - piłkarska klasa okręgowa: Kaszubia Studzienice -GTS Czarna Dąbrówka.
WII lidze Bytovia zagra z Hutnikiem w Krakowie wsobotę o godz. 13. (sten)
Przedstawiciele Soleksu Lębork na pływalni Termy Maltańskie w Poznaniu. Od lewej: H. Walkusz, W. Klejna i D. Gromulski
Lęborczanka ma siódmy wynik na liście w Europie
Ptymnrie
Lębork może być dumny ze swoich pływaczek z Soleksu. które mają sukcesy i są wysoko notowane nie tylko w kraju, ale i na Starym Kontynencie.
Doskonałą formę zaprezentowały pływaczki lęborskiego Soleksu na zawodach Arena Grand Prix Polski Seniorów w Poznaniu. Weronika Klejna zajęła drugie miejsce w kategorii seniorek, a tym samym była pierwsza w grupie juniorek 15-letnich na dystansie 200 metrów stylem klasycznym, osiągając rekord życiowy w czasie 2.31,81 min. Trzeba dodać, że jest to siódmy wynik w Europie w kat. juniorek na tym dystansie. W rywalizacji na 100 m stylem klasycznym w junior-
kach 15-letnich Klejna była druga (1.11,67 min), a na 50 m stylem klasycznym wywalczyła trzecią lokatę (33,89 s). - Po Weronice Hallmann kolejna lęborczanka wdarła się na listę dziesięciu najlepszych juniorek w Europie. Weronika Klejna robi znakomite postępy itomniebardzo cieszy-oznaj-mił uszczęśliwiony Dariusz Gromulski, szkoleniowiec i twórca bardzo wielu sukcesów lęborskiego pływania.
Miłą niespodziankę sprawiła Hanna Walkusz w kat. dziewcząt 14-letnich. Lęborczanka zajęła trzy razy trzecie miejsce na 50 m, 100 m i 200 m stylem motylkowym (29,87 s, 1.17,17 min i 2.36,69 min). Na 50 m Walkusz poprawiła rekord Lęborka dziewcząt 14-letnich.
KRZYSZTOF NIEKRASZ
Weronika Klejna ma talent do pływania. Swoją formę będzie chciała potwierdzić w mistrzostwach Polski (11-13.12 w Łodzi)
Hanna Walkusz czuje się jak ryba w wodzie. Pływaczka jest uczennicą ósmej klasy Szkoły Podstawowej nr 1 w Lęborku
KUCHNIA KRZYŻÓWKI PORADY GWIAZDY
magazyn
rodzinny
Społeczeństwo
fi-łtrirh łrlrmrłf
VJCIU1 ICIu /CłUI rv-ux
gabriela.jelonek@polskapress.pl
Współcześnie andrzejkowe wróżby traktuje sięzprzymru-żeniem oka a jednak wciąż budzą wiele emocji. Najbardziej znana jest tradycja lania wosku, z którego kształtu po zastygnięciu staramy się wyczytać swoją przyszłość. Dawniej wróżyły sobie panny i kawalerowie, dziś robią to wszyscy, bez względu na wiek i status społeczny.
Restauracje i hotele przed pandemią oferowały bilety na zabawy andrzejkowe, argumentując, że należy pielęgnować staropolską tradycję. Choć wydawać by się mogło, że andrzejki są wytworem słowiańskim, to podobnie jak hallo-ween przyszły do nas z Zachodu.
-	Pochodzenie tych świąt upatruje się w kulturze celtyckiej i starogermańskiej. Związane są z Freyem, bogiem miłości i płodności, urodzaju, jeśli chodzi o uprawy, a także bogactwa. Niektórzy upatrują jeszcze starszego rodowodu,
a mianowicie ze starożytnej Grecji,podobnie jak imię Andrzej. Święty Andrzej to patron pobożnych panien na wydaniu. Wierzono, że modląc się do niego, uda się pozyskać dobrego i bogatego męża. Analogicznie robili kawalerowie, modląc się do św. Katarzyny o dobrą żonę - wyjaśnia dr Małgorzata Bulaszewska, kulturoznawczyni z Uniwersytetu SWPS.
W Polsce andrzejki, które wcześniej nazywano „jęd-rzejówkami" znamy od XII w. Ten rodzaj zabawy, jednej z ostatnich przed adwentem, popularny był w całej Europie (m.in. w Niemczech, Szwajcarii i na Ukrainie).
-	Przedchrześcijańskie obchody, które moglibyśmy nazwać pierwowzorem dla andrzejek, to te ku czci zmarłych, tradycyjnie obchodzone
w okresie późnojesiennym. Wierzono, że właśnie wtedy dusze zmarłych mogą nawiązać kontakt z żywymi. Uważano, że zmarli są w posiadaniu tajemnej wiedzy, którą chcą się podzielić z tymi, co zostali na ziemi. Zwłaszcza że ta wiedza miała dotyczyć przyszłości. Dawniej wróżby odprawiano w odosobnieniu i traktowano z namaszczeniem. Powiązano
Wróżka prawdę ci powie?
Wróżby andrzejkowe towarzyszą nam co roku. Jak wróżbiarstwo ma się do Polski, uchodzącej za katolicki kraj? Okazuje się, że to biznes wart ponad 2 miliardy złoty
je z zamążpójściem. Dopiero wraz z upowszechnieniem się, nabrały charakteru zbiorowego i wesołego, tak jak dzisiaj -dodaje dr Bulaszewska.
Tradycja czy zabobon?
Jak religijność Polaków ma się do wierzeń we wróżby czy horoskopy? Według danych CBOS z 2018 roku połowa z nas czyta horoskopy, a aż 15 proc. badanych korzystało lub korzysta z usług wróżki czy jasnowidza. Według „Pulsu biznesu" Polacy wydają rocznie około 2 mld złotych na usługi wróżenia. Dr Małgorzata Bulaszewska określa wróżenie w andrzejki jako usankcjonowany kulturowo obyczaj.
-	Religijność i wiara w horoskopy czy też wróżby to dwa osobne porządki. Ten pierwszy dotyczy sacrum i współeg-zystuje z ludową obrzędowością, nie mając wpływu na religijność Polaków. Zresztą badania CEBOS-u wskazują, że ta religijność w znacznej mierze jest deklaratywna, podobnie zresztą jak wiara w horoskopy i wróżby. To znaczy, że chętnie czytamy czy wróżymy sobie, ale raczej traktujemy to jak formę rozrywki i nie stosujemy się do zaleceń - podkreśla kulturoznawczyni.
Z badania wynika też, że częściej z usług wróżek korzystają kobiety niż mężczyźni, ponadto osoby o najniższych dochodach, słabo wykształcone i będące w specyficznych sytuacjach życiowych np.: roz-wiedzeni czy wdowcy. Co sprawia, że wierzymy w przepowiednie?
-	To przejaw magicznego myślenia o funkcjonowaniu świata. Nie wierzymy w swój wpływ na los. Zwykle tak się dzieje, gdy mamy niskie poczucie własnej wartości, wydaje się nam, że potrzebujemy wsparcia czegoś/kogoś potężnego. .. a kultura podsuwa nam bogów i bóstwa, które w mitach i podaniach opiekowały
się maluczkimi - mówi ek-spertka.
Magia osładza codzienność
Jak się okazuje, jest wiele osób, które w ogóle nie mają bliskich przyjaciół, z którymi mogliby o różnych ważnych dla siebie rzeczach porozmawiać. Pandemia pogłębiła ten problem. Dlatego wróżki, jasnowidze itp. wypełniają tę niszę. Niestety, często takie osoby okazują się być naciągaczami czy oszustami. Jak się przed tym uchronić? - Nie ma innego sposobu, jak edukacja oraz wiara we własną sprawczość. Mój los zależy od tego, jak ja go zbuduję, nikt i nic tego za mnie nie zrobi - podkreśla dr Małgorzata Bulaszewska.
Korzystanie z wróżbiarstwa może wpędzić nas w błędne koło, a nawet uzależnienie. Wielu ludzi przepowiedniom podporządkowuje swoje decyzje. Najbardziej narażone są na to osoby starsze lub samotne. - W pułapkę najczęściej wpadają osoby o niskim poczuciu sprawczości, gorzej wykształcone, które nie biorą odpowiedzialności za własne życie... Wszelkie po-
rażki przypisują „fatum", że coś wyszło, albo się „udało". W Polsce kulturowo osiągnięcia jednostki nie są postrzegane jako efekt osobistych predyspozycji, starań czy pracy... ale właśnie jako coś „co się udało", jakby „fuksem", przypadkiem, „zrządzeniem losu" itd. - zauważa kulturoznawczyni.
Sprytna manipulacja?
- Z mojej perspektywy wróżki i wróżowie uprawiają psychologię społeczną w praktyce. Być może nie do końca zdają sobie sprawę z funkcjonowania ludzkiego mózgu, procesów poznawczych i motywacyjnych, uprawiając swój zawód - mówił na jednym ze swoich wykładów dr hab. Tomasz Grzyb, psycholog z Uniwersytetu SWPS.
Technika, którą stosują, ma nawet swoją nazwę w psychologii - to efekt Bamuma lub efekt Forera, powszechnie znany jako efekt horoskopowy. Według niego ludzie uznają za bardzo trafione opisy swojej osobowości, które w rzeczywistości są zestawami danych odnoszącymi się do znacznej grupy ludzi. Dodatkowo uni-
wersalność podkreśla zestaw konkretnych słów, np.: czasami, niekiedy, miewasz, zdarza się,możliwe. -Przypominami to nieco prognozę pogody i stwierdzenie „miejscami możliwe opady". Proszę zauważyć, że sprawdzalność takiej prognozy jest niemal 100-pro-centowa, bo nie wiemy, jalde to są miejsca - wyjaśnia dr Tomasz Grzyb.
Co więcej, człowiek wierzy w przepowiednie, gdy jest przekonany, że zostały przygotowane specjalnie dla niego, np.: po podaniu daty urodzin czy udzieleniu odpowiedzi na kilka pytań. Dodatkowo, jeśli przepowiednia opisuje głównie nasze dobre cechy, jesteśmy skłonni uznać ją za prawdę. Ważnym czynnikiem jest też autorytet wróżki czy wróża - tu rolę może odgrywać polecenie znajomej nam osoby, obecność w telewizji czy udowodnienie, że wróżka wyczuwa, kto wątpi w jej dar przewidywania.
- Dość często wróżki stosują pewien trik. Gdy przychodzimy po raz pierwszy, często pada stwierdzenie „nie będę pani/panu wróżył". Zastanawiamy się wówczas, dlaczego. Pada odpowiedź, że wróżka nie pracuje z kimś, kto jej nie ufa. Paradoksalnie to niebywała inwestycja, bo odmówienie 50 czy 100 zł za wizytę wydaje się niczym w porównaniu z tym, co wydarzy się za chwilę w poczekalni - wyjaśnia psycholog. - Gdy ktoś wychodzi po 3 minutach, zamiast po 15, ludzie zaczynają dociekać, co się stało. Kiedy okazuje się, że wróżka nie chciała komuś przepowiedzieć przyszłości, budzi się przekonanie, że jest wiarygodną osobą, bo nie wróży każdemu i dla pieniędzy. Zyskuje tym zaufanie.
Dodatkowo wszyscy parający się przewidywaniem przyszłości wykorzystują wiedzę na temat mowy ciała. Zadając nam szereg pytań, są w stanie zaobserwować, jakie
rocznie.
są nasze reakcje i sprytnie pokierować rozmową.
Dlaczego dajemy się nabrać?
- Można powiedzieć, że w piramidzie Masłowa, poniżej wszystkich potrzeb, fizjologicznych, bezpieczeństwa itd. jest jeszcze jeden szczebelek -potrzeba sensu, poczucia kontroli. Nie chodzi tu jednak o prawdziwą kontrolę, lecz przekonanie, że ktoś wie, jak przyszłość przewidzieć i możemy się tego dowiedzieć - wyjaśnia psycholog.
Wróżki czy jasnowidze najczęściej mówią przecież, że „z przeznaczeniem nie wygrasz", „wszystko jest zapisane w gwiazdach" itd. Nie podają konkretnych rozwiązań. Gdy pójdziemy do wróżki, zyskujemy pewne przekonanie, że będzie tak, jak ona to zapowiedziała. Że wszystko, co się w naszym życiu dzieje, ktoś przewidział.
- Niepewność znika, ale jest to pewnego rodzaju złudzenie, za które jesteśmy w stanie zapłacić. Gremialnie rocznie są to ponad 2 mld zł, więc jak widać, to złudzenie jest coś warte - kończy psycholog.
Nasza chęć poznania przyszłości sprowadza się do jeszcze jednego zjawiska -samospełniającej się przepowiedni. Polega ona na tym, że wierząc w jakąś przepowiednię przyszłości, sami nieświadomie postępujemy tak, aby się ona spełniła. Najprostszym przykładem jest plotka o tym, że dany bank w najbliższym czasie upadnie. Ludzie, wierząc w nią, przekazują sobie tę informację i masowo wypłacają oszczędności. Rezultatem takiego działania jest pozostawienie banku bez klientów, pieniędzy na kontach, a tym samym doprowadzenie do jego upadku. Tym samym przepowiednia się spełniła, ale nie przez magiczny zbieg okoliczności, lecz nasze własne działania. ©®
rodzinny druga strona
Glos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020
WIARA MIESZA SĘ Z PRZESĄDEM
Komentarz
Przyznam, że Polska jest dla mnie dość specyficznym krajem. Z jednej strony - ogólnie rzecz ujmując - uważamy się za naród wierzący, silnie związany (także przez tradycje) zreligiąkatolicką. Zdrugiej strony nasze życie, obrzędy czy obchody ważnych uroczystości przepełnione są przesądami. Spójrzmy chociażby na śluby. Każdy zna przesąd, że panna młoda powinna mieć ze sobą coś starego, pożyczonego i niebieskiego. Że pieniążek wbucie przyniesie bogactwo, na maturę powinno się założyć czerwone majtki, a wstanie prawą nogą gwarantuje nam szczęśliwy dzień. Wierzyła baba w gusła...
Okazuje się, że mimo naszej religijności, wróżenie z oczu, fusów itp. jest bardzo popularne. Ba, niebywale dochodowe! W zasadzie można było się tego spodziewać, biorąc pod uwagę fakt, że wciąż funkcjonują telewizyjne kanały ezoteryczne czy czasopisma w całości poświęcone zjawiskom magicznym czy paranormalnym. Ale to biznes wart w Polsce ponad 2 mld zł! Dlaczego poszukujemy osób, które powiedzą nam, jak mamy żyć? Wszystko siedzi w naszych głowach. Zaś wszelkiego rodzaju magowie doskonale wiedzą, jakie techniki zastosować, abyśmy im uwierzyli. Czasy są niepewne, a obecnie podobno chętniej uciekamy się do praktyk magicznych, poszukując w nich nadziei na lepsze jutro. Można w to wierzyć lub nie, ale wszystkich Czytelników zachęcam do zapoznania się z artykułem na ten temat na str. 3.
Przyznaję, że zetknęłam się z osobami parającymi się wróżbiarstwem podczas kilkumiesięcznego wolontariatu w Bułgarii. Ku mojemu zaskoczeniu - zasady czytania przyszłości z dłoni zna każda, nawet młoda dziewczyna, ale traktują to bardziej jak zabawę. Dla mnie było to dość egzotyczne doświadczenie. Spodobała mi się jednak reguła odnosząca się do etyki wróżbiarstwa - prawdziwa wróżka nigdy nie życzy nikomu źle, więc nie powinniśmy przejmować się złorzeczeniem. I tego się trzymajmy!
To nie tylko imieniny Andrzeja, a czary, magia, wróżby i ciekawe, czasem straszne historie
Wróżenie z fusów, lanie wosku i Chichocząca Chata...
W andrzejki wszystko jest możliwe. Nawet jeśli chłopcy stroją sobie ciągle żarty, a dziewczynki mają tego powyżej uszu.
Czy to już nie zachęca, aby sięgnąć po lekturę z serii 12 książek przeznaczonych do samodzielnego czytania przez dzieci dopiero zaczynające swoją przygodę z magicznym światem literek i wyrazów? Cała kolekcja jest, idąc za słowami wydawnictwa Zielona Sowa, zbiorem historyjek z niesamowitymi bohaterami i ich niezwykłymi przygodami.
Co ważne, książka napisana jest dużą czcionką, zawiera kolorowe ilustracje. Na końcu znajduje się słowniczek, wyjaśniający trudne wyrazy, i zadania, które pomagają utrwalić wyniesioną z książek wiedzę.
Propozycja „Upiorne andrzejki" Agnieszki Stelmaszyk została, tak jak inne książki
Doceniam siłę partnerskiego związku. Myślę, że zmienia jakość codziennego życia: bo jest przy mnie ktoś, kto ma ochotę mnie wysłuchać.
Kinga Rusin, prezenterka telewizyjna
FILM W TELEWIZJI
Film „Mumia" to historia przedstawiona z pełnią efektów specjalnych. Swój początek ma w starożytnym Egipcie. Imhotep, potężny kapłan Ozyrysa, romansuje z kochanką faraona. Kiedy sprawa wychodzi na jaw, zostaje żywcem zmumifikowany i pogrzebany w Hamu-naptrze - legendarnym mieście zmarłych. Ten, kto odnajdzie i spróbuje ożywićmumię, ściągnie na świat straszliwą klątwę.
Starożytnąnekropolię, w której spoczywamumialmhotepa, dopiero po trzech tysiącach lat odkrywa Rick (Brendan Fraser), oficer legii cudzoziemskiej. Jakiś czas później mężczyzna trafia do więzienia w Kairze. Wydostaje go stamtąd Evelyn (Rachel Weisz), bibliotekarka i córka słynnego archeologa. Potrzebuje
ona pomocy byłego żołnierza w dotarciu do Hamunaptry. Chce bowiem odnaleźć księgę, dzięki której mogłaby rozwiązać wiele zagadek dotyczących historii starożytnego Egiptu. Wkrótce Evelyn, Rick, brat dziewczyny Jonathan (John Hannah) -liczący przede wszystkim na odnalezienie ukrytych w grobowcach skarbów - ruszają na wyprawę. Rywalizuje z nimi inna ekspedycja, w skład której wchodzi m.in. dawny kompan Ricka. Losy obu wypraw śledzą świadomi zagrożenia strażnicy tajemnic Hamunaptry. W 2001 i 2008 roku powstały kolejne części „Mumii".
Film można zobaczyć w sobotę o godz. 20.00 w telewizji TVN7.
(gj)
z serii, skonsultowana przez metodyka edukacji wczesno-szkolnej. Jest to idealna lektura dla dzieci od 6 do 8 lat.
Książka zbiera pozytywne opinie wśród rodziców, których dzieci zaczynają naukę czytania. Przyznają, że sami również są zainteresowani przygodami głównych bohaterów. Historia potrafi sprawić, że pojawi się gęsia skórka, poczuje się lekld powiew grozy.
Agnieszka Stelmaszyk, autorka książki uwielbia podróżować. Zadebiutowała w 2007 roku zbiorem Opowiadania z morałem w wydawnictwie Papilon. Jest autorką „Kronik Archeo", książki, która okazała się wielkim hitem. W każdym ze swoich bohaterów zaszczepia chęć przygody. Nie można się przy nich nudzić. Za każdym razem stara się utrwalić w młodym czytelniku, że każdego dnia czeka na niego wiele przygód, o ile tylko dobrze się dokoła rozejrzą. Tak samo jest w przypadku „Upiornych andrzejek".
Polecamy sięgnąć po tę lekturę z młodymi czytelnikami. Jest spora szansa, że ta książka zachęci najmłodszych do czytania samemu i zaszczepi w nich chęć odkrywania świata książek. (ki)
„Pogromcy duchów" to jeden z największych hitów lat 80. XX wieku. Film przestawia zabawne perypetie trzech nowojorskich parapsychologów -Petera Venkmana (Bill Murray), Raymonda Stantza (Dan Aykroyd) i Egona Spenglera (Harold Ramis). Akcja filmu zawiązuje się, gdy mężczyźni tracą fundusze na badania i zostają wyrzuceni z uniwersytetu. Postanawiają wówczas otworzyć własną firmę.
Wkrótce powołują do życia przedsiębiorstwo usługowe „Pogromcy duchów", które specjalizuje się w zwalczaniu nadprzyrodzonych istotnawiedzających Nowy Jork. Okazuje się, że trzej przyjaciele mieli znakomity po-mysł i rzeczywiście jest zapotrzebowanie na ich usługi. Jednak liczne sukcesy tytułowych boha-
terów iichrosnącasławaniepo-dobają się urzędnikowi magistratu Walterowi Peckowi, któremu udaje się doprowadzić do zamknięcia trzech przyjaciół w szpitalu psychiatrycznym. Akcja filmu komplikuje się, gdy miasto opanowuje starożytny sumeryjski bóg Gozer, który dostał się do Nowego Jorku mię-dzywymiarowymkanałem znajdującym się w mieszkaniu pierwszej klientki pogromców upiorów Dany.
Wkrótce posłuszne mu potwory są już w każdym zakątku miasta. Burmistrz, wbrew protestom Pecka, wzywa parapsychologów na pomoc. Film był nominowany do Oscara za efekty specjalne oraz za tytułową piosenkę, „Ghostbusters".
Emisja w niedzielę o godz. 13.50 w telewizji PULS2. (gd
POSŁUCHAJ PODCASTU
Chcemy wierzyć w magię, aby oswoić codzienność.
Polecamy podcasty, których posłuchasz na smartfonie i laptopie
Słuchanie podcastów to świetne rozwiązanie dla tych, którzy dużo czasu spędzają w samochodzie czy lubią mieć na uszach słuchawki, uprawiając sport lub wykonującprace domowe. Specjalnie dla Was wybieramy te, które warte są posłuchania oraz dostępne są za darmo.
Koniec listopada nieodłącznie kojarzy się z andrzejkami, wróżbami i magią. Mimo że wróżbiarstwo to w Polsce temat kontrowersyjny, okazuje się, że większość z nas zna wróżby andrzejkowe, czyta horoskopy, a spore grono regularnie korzysta z porad wróżek czy tarocistek. Co człowiekowi daje kontakt z kimś, kto „powie mu wszystko" i jakie sposoby stosują magowie, aby być wiarygodnymi? Koniecznie sięgnij po podcast, a właściwie nagranie wykładu dra hab. Tomasza Grzyba „Wróżka prawdę ci po-
wie (?) - o potrzebie i sile wiary w przepowiednie", który znajduje się na kanale Strefy Psyche Uniwersytetu SWPS.
Jeśli interesują Was zjawiska paranormalne i jasnowidz-two, to w ramach ciekawostki można posłuchać podcastu Debaty (nie)kontrolowane. Odci-
nek o słynnych jasnowidzach i ich przepowiedniach to dwugodzinny program, który prowadzony jest przez wróża! Polecam traktować to z przymrużeniem oka, ale jeśli ktoś planuje ezoteryczny wieczór, to z pewnością to nagranie przeniesie Was w inny wymiar!
Kolejna warta polecenia pozycja to podcast Pogadajmy ożyciu i odcinek „Przepowiednia". Autorka, czyli Justyna Mazur, opowiada o przykładach rodzinnych historii, które w rzeczywistości stają się samospełniającą przepowiednią. Dotyczy to min. rodzin z problemem alkoholowym czy rodziców, którzy przekładają swoje ambicje na dzieci.
Jeszcze jedną wartą uwagi propozycją jest z kolei anglojęzyczny program Erasmus Evening ze studentami Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Odcinek trzeci poświęcony jest przesądom i wierzeniom wczterech krajach: Polsce, Niemczech, na Ukrainie i w Bułgarii. Kojarzycie historię Baby Wangi? Zagraniczni studenci odkrywają tajemnice wierzeń w swoich krajach. Program można posłuchać w serwisie YouTube.(gd
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28 29.11.2020
rodzinny
03
WRÓŻBY
I ICH ZNACZENIE
Choć przez pandemię koronawirusa nie możemy się spotykać, sami zorganizujmy andrzejki dla domowników, które ucieszą dzieci i dorosłych. Podpowiadamy, jakie są najpopularniejsze wróżby, zwyczaje i zabawy andrzejkowe.
Czaswohty
Gabriela Jelonek
gabrielajelonek@polskapress.pl
Wróżby-choć nie są gwarantem dobrej przyszłości, niezmiennie lubimy je sprawdzać.
Przedstawiamy tradycyjne i nietypowe wróżby andrzejkowe.
1. Obrączka podnaczymem Popularne przykrywanie jednakowymi naczyniami obrączki, kwiatka i ró- m żańca zaczerpnięto z tradycji dworskiej lub mieszczań-. skiej. W zależności od tego, które naczynie panna wybrała, miała zostać mężatką, starą panną lub wstąpić do zakonu. Wróżby te powtarzano także w wigilię Bożego Narodzenia.
2* ISicwkkkdiK* napisy Na białych kartkach A4 każdy za pomocą soku z cytryny pisze dowolne imiona (na jednej kartce - jedno imię). Następnie je składamy, wrzucamy do miski, a później każdy losuje jedną kartkę. Kolejnym krokiem jest zapalenie świeczki i odczytanie imion z kartek.
3. Iłtjemniczy kleks z atramentu
Na kartkę papieru wylewamy kilka kropel atramentu tak, by powstał dość duży kleks. Sprawdzamy, jaki wyłoni się z tego kształt.
Jakajest przepowiednia? Litera, która powstała z kleksa, to inicjał imienia twojej drugiej połówki. Jeśli wyjdzie ci np.
, J", zacznij bacznie się przyglądać wszystkim Jurkom, Jackom,
Jankom, Jakubom czy Józefom.

4. \Vró,ibazomtam Jabłko obieramy w taki sposób, żeby powstała jedna długa skórka. Kiedy uda się uzyskać długą obierkę, stańcie i rzućcie nią za siebie przez lewe ramię. W jaką literę się ułożyła? To będzie litera imienia Twojej drugiej połowy! Z owocami wiąże się jeszcze jedna wróżba. Na stole kładziesz 3 owoce: jabłko, śliwkę oraz cytrynę. Następnie mówisz, by osoba wylosowała jeden z nich. Wybrany owoc przepowie twoją miłosną przyszłość.
Jakajest przepowiednia? Śliwka oznacza, że przez najbliższy rok nie poznasz żadnej miłości... Jabłko, że zakochasz się i to z wzajemnością! Cytryna - poznasz miłość, ale to nie będzie nic przyjemnego.
SUJcsenie
nonie-
Dziewczęta z okolic Jasła dziewięć wieczorów przed dniem św. Andrzeja liczyły gwiazdy na niebie. Za pomyślną wróżbę uważano, gdy za każdym razem udało się naliczyć dziewięć gwiazd. Gdy jednak niebo było zachmurzone lub panna się pomyliła i nie policzyła dziewięciu gwiazd odczytywano to jako znak, że przez dziewięć lat nie wyjdzie za mąż.
6. liizetuefotłkim
wphckr
We wróżbach poszukiwano także odpowiedzi napytanie, kiedy nastąpi zamążpójście. Dziewczęta liczyły wszystkie kołki w płocie lub szczebelki drabiny - liczba parzysta oznaczała szybki ślub. Płot „mówił" także, czy pan młody będzie kawalerem czy wdowcem. Kołki i szczebelki liczy się bowiem powtarzając: kawaler, wdowiec, kawaler, wdowiec... przy ostatnim panny dowiadywały się, jaldego stanu będzie ich przyszły mąż. Wygląd ostatniego kołka ^ z < miał też wywróżyć, „ czy ukochany bę-^ > dzie gruby, chudy, ( krzywy czy stary.
Z Wtmbazpk' 2^ n/gtmłubpia-cuszków <*■ Znany z okolic Jasła <-*" zwyczaj lepienia
przez młode panny dwóch pierogów. Do jednego z nich wkładano karteczkę z imieniem wybranka. Gdy podczas je-
dzenia dziewczyna natrafiła na tego pieroga oznaczało, że w ciągu roku wyjdzie za swojego chłopca za mąż.
8. UiXK$maimthLstnf Ciekawa wyglądu przyszłego męża dziewczyna ustawia naprzeciw siebie dwa lustra -jedno w izbie, a drugie w sieni. Następnie intensywnie wpatruje się w lustro stojące w izbie i nagle odwraca się i spogląda w drugie lustro. Ma wnim ujrzeć przyszłego męża, ale bywa, że zamiast niego zobaczy diabła lub śmierć.
9.listawkmie hutów
Ustawianie od ściany do progu jeden za drugim butów zgromadzonych panien: ta, której but pierwszy dotarł do progu, miała jako pierwsza wyjść za mąż.
HI Mto&tymakanm Zabawa raczej dla żeńskiej części towarzystwa, ale mężczyźni również mogą wziąć w niej udział. Każda z kobiet wybiera jeden nieugotowany makaron, przy czym każdy z nich musi mieć inny kształt. Następnie wrzucacie je wszyst kie do wody i gotujecie. Jaka jest przepowiednia? Ta z was, której makaron jako pierwszy wyłowi się na powierzchnię wody, jako pierwsza wyjdzie za mąż.
iilAańe
wosku
Wylewanie wosku na zimną wodę (często przez ucho od klucza) i wróżenie z kształtu zastygłej masy lub rzucanego przez nią cienia, to jedna z najpopularniejszych zabaw.
L "
JPf JĘt
*
f
Kształty woskowych wróżb mają konkretneznaczenie. Jak je odczytywać?
DOM: To może oznaczać przeprowadzkę w zbliżającym
się roku lub założenie rodziny.
CHMURA: Innymi słowy - bierz się do roboty! Bujanie w chmurach nie sprzyja. Trzeba zejść na ziemię i wziąć sprawy we własne ręce. Partnera nie znajdziesz siedząc w domu!
PIES: To będzie ostrzeżenie. Uważaj, gdzieś się czai fał-
szywy przyjaciel..., a może po-znasz nieodpowiednie dla Ciebie towarzystwo?
GÓRA/GÓRY: Jeżeli dojrzysz górę w swojej figurze, to znaczy, że musisz się, w nadchodzącym roku, uzbroić w cierpliwość. Przed Tobą wiele trudności! Mało tego... będziesz mieć wrażenie, że nic nie idzie po Twojej myśli. JAJKO: Jajko oznacza płodność. Łatwo się domyślić, że i z nią związana jest wróżba andrzejkowa. Jeżeli planujesz potomstwo, a z wosku uleje Ci się właśnie jajo, to w przyszłym roku możesz spełnić swoje marzenie.
MONETA: Przyszły rok stoi pod hasłem finansów. Najważniejsze dla Ciebie będą sprawy finansowe i zawodowe. Co więcej, może nawet zawrzesz małżeństwo dla pieniędzy?
MOTYL: Motyl to oznaka zmian. Nim powstanie piękny owad..., najpierw musi przejść metamorfozę. Jeżeli nasza figurka z wosku przypomina motyla, to oznacza zmiany w naszym życiu.
SERCE: Kiedy serce z wosku ma regularne kształty, to jest to wróżba szczęścia w miłości. A postrzępione lub połamane oznacza utratę miłości bądź miłosne niepowodzenia.
JABŁKO LUB INNY OWOC: Owoce, a przede wszystkim jabłko, które zobaczymy ulane z wosku, oznacza rozkwit miłości. Kochasz się w kimś skrycie, a może zaczęliście się umawiać? Ta wróżba jest dla Ciebie pozytywna. Z tego będzie coś więcej.
04
rodzinny gwiazda
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28 29.11.2020
Kinga Rusin docenia siłę partnerskiego związku
Za młodu opuścił ją ojciec, wiele lat później - mąż. Nie poddała się jednak. Wychowała dwie córki i odniosła zawodowy sukces. A przy okazji znalazła nową miłość.
Gwkttdy
Paweł Gzyl
).gzyl@gk.pl
<ilka miesięcy temu pożegnała się z telewizją.
Nie poprowadzi już „Dzień dobry TVN". Nieoficjalnie mówi się, że nie odpowiadała jej formuła porannego programu. Ponoć teraz chciałaby zajmować się poważniejszymi tematami. Jak choćby ekologią, która od lat lest jej wielką pasją i wyzwala w niej ogromne emocje.
- Moi najbliżsi mówią, że trochę zwariowałam, ale jestem zafiksowana na tematy związane z ochroną środowiska. A właściwie z brakiem tej ochrony, z totalną ignorancją i dewastacją. Mnie to tak dobija, że zaczynam się zastanawiać, czy nie przypłacę tego własnym zdro-wiem - fizycznie odczuwam 3Ó1, patrząc na to, co się dzieje - podkreśla w „Gali".
Wychowała się w niekonwencjonalnej rodzinie.
Djciec był niepoprawnym narzycielem: ciągle wymyślał jakieś nowe biznesy, któ-e niestety szybko okazywa-y się nieporozumieniem.
Rozpieszczał jednak swoją zóreczkę, na każde urodziny <upując jej biżuterię. Dziewczynka odziedziczyła po nim ±arakter: jest spontaniczna kieruje się intuicją. Mama nusiała być bardziej rozsąd-ia: cały dom stał bowiem la jej głowie. W końcu ojciec postanowił pójść swoją dro-ią - i Kinga z mamą zostały pozostawione same sobie.
W czasach mojego dzie-ńństwa byłam wyjątkiem w oczach moich rówieśni-ców byłam gorsza. Zresztą ;ama się tak czułam. Stara-am się więc całemu światu idowodnić, że jest inaczej.
*rzecież dzieciństwo deter-ninuje nasze dorosłe życie,
vpływa na wybory, jakich lokonujemy, na nasze rela-:je, na naszą motywację. Nalał, cały czas coś sobie muzę udowadniać - tłumaczy v „Gali".
KINGA RUSIN
Polska dziennikarka telewizyjna i prasowa,
bizneswoman i aktywistka ekologiczna. Urodziła się w Warszawie w 1971 roku. Jej matka pracowała w Biurze Handlu Zagranicznego TVP, a ojciec był prywatnym przedsiębiorcą. Kinga jako dziecko wy-I
stępowała przez 10 lat w Zespole Pieśni i Tańcaf
Varsovia. Chociaż studiowała italianistykę, mając 21 lat, wygrała casting na prezenterkę i zaczęła pracę &
wTVP. W1994roku wyjechała do USA z mężem Tomaszem Lisem, który zostałtam korespondentem telewizyjnym. Trzy lata późnij wróciła do Polski i zaczęła pracę w stacji TVN. Prowadziła programy „Dzień dobry TVN", „You Can Dance" i „Agent - Gwiazdy". W parze ze Stefano Temazzino wygrała show „Taniec z gwiazdami". W sierpniu 2020 roku rozstała się z "TVN. Angażuje się w akcje społeczne, mające na celu ochronę przyrody. Ma dwie córki ze związku z Lisem - Połę i Igę. Obecnie jest związana z adwokatem Markiem Kujawą.
siała zadbać, aby były najedzone, ubrane i zaprowadzone do szkoły. Potem pomogli przyjaciele - zapraszała ich na składkowe przyjęcia i czerpała z nich dobrą energię. Wreszcie zaczęła sobie sprawiać drobne przyjemności, które mąż uznawał za „fanaberie": chodziła do kina i na koncerty, przemeblowała dom i wróciła do uprawiania ulubionych sportów. Z czasem przyszły również sukcesy zawodowe.
-	Jednym z nich były własne kosmetyki w stu procentach naturalne. Pracowałam nad tym projektem organicznie, od pomysłu, poprzez zdobywanie wiedzy
i kontaktów, aż po materializację. Kiedy patrzę dziś na Pat & Rub, które zajmują cała półkę w Sephorze i czytam w moim sklepie internetowym korespondencje z klientami, dostaje codziennie wiatru w żagle - deklaruje w „Gali".
Pewnego dnia namówiła koleżankę na wyjazd do Grecji po sezonie. Tam poznały się z kilkoma Polakami, którzy spędzali czas na tej samej plaży. Jednym z nich okazał się adwokat Marek Kujawa. Początkowo traktował ją zaskakująco chłodno - co tylko zwróciło nań jej uwagę. Gdy byli na lotnisku, mężczyzna stwierdził jednak: „Czy wiesz, że ja zmienię twoje życie?". Początkowo była zaskoczona, ale kiedy po powrocie do kraju zaproponował spotkanie, postanowiła dać mu szansę. I stało się: dziś są ze sobą już niemal dziesięć lat.
-	Doceniam teraz siłę partnerskiego związku. Myślę, że zmieniła się też jakość mojego codziennego życia: bo jest przy mnie ktoś, kto ma ochotę mnie wysłuchać, wspiera mnie i docenia, cały czas motywuje do działania
i sprawia, że mi się po prostu wszystko chce. Do tego dochodzą też takie prozaiczne rzeczy: że zależy mi, by się podobać i być atrakcyjną, również intelektualnie -uśmiecha się w „Gali". ©®

m
- Siadałam na podłodze w tym dużym domu i płakałam, nie miałam siły wstać. Myślę, że my, kobiety po przejściach, mamy poczucie, że grunt się usuwa spod nóg, że nie ma oparcia.
ś' * ?l 4 flnn	4 V f
r V ; *	* > £* W Ł.. * Y? V	* *
Z czasem Kinga musiała zacząć pomagać mamie zarabiać na życie. W liceum udzielała korepetycji - i dokładała się do domowego budżetu. Uczyła się dobrze i marzyła o wielkim świecie. Jego namiastką były wizyty u chrzestnej. Danuta Rinn urządzała słynne w całej Warszawie przyjęcia, na które schodziła się ówczesna „śmietanka" towarzyska. Kinga przypatrywała się znanym artystom i wyobrażała
sobie, że w przyszłości będzie jedną z nich. Dlatego choć po maturze zdała na italianistykę, kiedy nadarzyła się okazja, postanowiła zawalczyć o swe marzenia.
- Miałam 21 lat, telewizja mnie fascynowała, chciałam zobaczyć ją od środka, dlatego wzięłam udział w konkursie na prezenterów. W1992 roku popularność zdobywało się w jeden wieczór. Były tylko dwa programy - jak się zapowiadało film po wie-
czornych „Wiadomościach", to oglądało to 20 milionów widzów! Pamiętam, że po kilku pierwszych telewizyjnych „występach" stanęłam samochodem przed pasami, a inni kierowcy zaczęli trąbić, machać do mnie -śmieje się w „Vivie".
Kiedy Kinga zaczęła pracować w telewizji, poznała młodego dziennikarza Tomasza Lisa. Zakochali się w sobie - i szybko wzięli ślub. Wkrótce potem męż-
czyzna dostał propozycję pracy korespondenta w Waszyngtonie. Trudno było
0	lepszą szansę w tamtych czasach. - Tomek zabrał więc żonę i wyjechali za granicę. Kinga nie zmarnowała danej jej okazji: chociaż niebawem urodziła dziecko, nie zaniechała zawodowego rozwoju, co później jej się bardzo przydało.
-	Tam można się nauczyć telewizji jak nigdzie indziej. Tam założyłam swoją firmę i zaczęłam sama produkować i realizować reportaże i filmy dokumentalne, pisać swoje pierwsze artykuły m.in. dla „Twojego Stylu". Stamtąd nadawałam pierwsze relacje na żywo dla radia
1	telewizji. W końcu tam urodziła się moja starsza córka,
i tam poznałam najwspanialszych przyjaciół, którzy nie zawiedli i nie zawodzą do dzisiaj - podsumowuje w „Nowej Trybunie Opolskiej".
Z czasem na idealnym wizerunku małżeństwa Kingi i Tomka zaczęły się pojawiać rysy. Kiedy para wróciła do Polski, coraz głośniej mówiło się o jego trudnym charakterze i despotycznych zapędach. Dziennikarz nie był zadowolony z sukcesów zawodowych żony, usilnie próbując ją zepchnąć do roli żony i matki. W końcu zostawił ją i związał się z jej bliską koleżanką z telewizji - Hanną Smoktunowicz. Kinga została sama z dwoma córkami.
-	Tak, ja mam łatwiej: wykształcona, mam zawód, dom, żyję w wielkim mieście... Ale w chwilach, gdy ci się wali świat, to nie jest najważniejsze. Wtedy czułam, że zaczynam od zera, siadałam na podłodze w tym dużym domu i płakałam, nie miałam siły wstać. I myślę, że my, kobiety po przejściach, mamy coś wspólnego: poczucie, że grunt się usuwa spod nóg, że nie ma żadnego podparcia - mówiła w „Twoim Stylu".
Co ją postawiło na nogi? Macierzyństwo. Miała w domu dwie dziewczynki i mu-
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020
rodzinny zwierzęta
05
Przyroda
Grażyna Antoniewicz
g.antoniewic@prasa.gda.pl
Trudno wprost uwierzyć, jak wielu wrogów ma kret, choć na to nie zasługuje. Sowy, wrony, myszołowy sokoły, bociany, łasice, lisy, borsuki i dziki tępią go zajadle. Dość często jego wrogami są też ogrodnicy i rolnicy. Narzekają, że podkopuje im sadzonki, że je dżdżownice, zatem pośrednio przyczynia się do pogarszania wamnków glebowych; zjada też żaby, które przecież są pożyteczne. Mało jednak kto pamięta o tym, że w jego menu jest wiele larw owadów, które są poważnymi szkodnikami roślin,podgryzając ich korzenie. Dzięki krecim korytarzom następuje przewietrzanie gleby i nawilżanie wodą deszczową głębiej położonych partii.
Samotny i pracowity
Kret europejski (Talpa europaea) jest zwierzęciem prowadzącym samotniczy ibardzo pracowity tryb życia. Choć ma oczy, jest prawdopodobnie ślepy, słabość węchu wynagradza mu zaś słuch i smak. Nader precyzyjnie odbiera nawet najlżejsze miejscowe drgania gleby, co pozwala mu wykryć pędraka z półmetrowej odległości.
Uszy kreta, zlokalizowane w tyle czaszki, pozbawione są małżowiny, a otwór słuchowy zasłonięty jest sierścią. Otwory słuchowe mają specjalny fałd skórny, służący do zamykania uszu, co zapobiega dostawaniu się tam gleby.
Jedwabista sierść kreta rośnie pionowo, aby mogła się układać stosownie do wędrowania - przodem albo tyłem. Na milimetrze kwadratowym skóry ma rekordową liczbę 200 włosów.
Jak łopaty do kopania
Kret - mistrz rycia, mógłby się obyć bez najczulszego zmysłu dotyku. Jego nagi pyszczek pokrywają zgrupowania bardzo czułych komórek, nazywanych narządami Eimera. Przekazują one do mózgu - dla kompleksowego opracowania - zarówno bezpośrednie wrażenia dotykowe, jak wykres zmian temperatury i wilgotności ziemi. Przednie kończyny zwierzaka, spełniające rolę łopat do kopania, pokryte są z wierzchu włosami czuciowymi. Krótki ogon w czasie podziemnej wędrówki sterczy pionowo i dotyka sklepienia korytarza, powiadamiając o jego pułapie i właściwościach.
Nie śpi zimą
Nie zapada w sen zimowy, lecz zakopuje się głębiej (około 60 cm poniżej poziomu przemarzania). Zanim zamknie się
■hb^bi
■
ŻYWA MASZYNA DOKOPANIA
Swoje potężne kończyny przednie kret wykorzystuje jjak łopaty -
długość kreciego korytarza może dochodzić nawet do kilometra
podczas chłodów w swym domostwie, musi przygotować sobie pożywienie na co najmniej cztery miesiące, a apetyt ma spory. Prawdopodobnie związane jest to z wyższym niż u innych ssaków poziomem przemiany materii.
Na jego zimowe zapasy składają się przeważnie dżdżownice, zgromadzone w pomieszczeniach sąsiadujących bezpośrednio z sypialnią. Przediowuje od 1000 do 1400 sztuk dżdżownic, które ważą łącznie około 2 kilogramów. Jak jednakutrzy-mać taką masę przez całą zimę w jednym miejscu? Jeśli je zabije, szybko ulegną zepsuciu. Jeśli zachowa przy życiu -rozpełzną się natychmiast we wszystkich kierunkach. Co robić? Kret znalazł dosyć barbarzyński sposób postępowania ze swymi zimowymi zapasami - odgryza przednią część każdej dżdżownicy, ale po około 2 miesiącach okaleczone segmenty dżdżownicy regenerują się, i te, które nie
zostały zjedzone, mogą opuścić spiżarnię.
Krety są aktywne przez cały rok. Kopią tunele i polują przez ok. 4,5 godziny, a potem przez ok. 3 godziny zasypiają... i głośno chrapią.
Mistrz rycia
Nasz kret to żywa maszyna do kopania, ma potężne kończyny przednie skręcone na zewnątrz. Każda z nich opatrzona jest pięcioma mocnymi pazurami. Kopiąc tunel, zapiera się mocnymi tylnymi łapami i używając spiczastego
Zimowe zapasy kreta to
ok» 14 tysiąca dżdżownic waiącyd? w sumie ok. 2 kg. Tytko jak utrzymaćjewmiejsai? Kret odgryza przednią .część każdego robaka Może ucięć, jeśli zdąży się zregenerować
pyszczka jako klina, rozgarnia ziemię na boki przednimi kończynami. Ryje podziemne tunele do 3 metrów w głąb. Długość nor kretów może dochodzić nawet do kilometra. Podczas kopania krety wygarniają zebraną ziemię na powierzchnię tworząc kopce.
Sieć korytarzy
Nora składa się z gniazda, spiżami, korytarzy mieszkalnych i żerowiskowych. Wyścielane trawą i suchymi liśćmi gniazdo kreta umieszczone jest w okrągłej komorze wielkości piłki futbolowej, położonej nieco głębiej niż reszta korytarzy. Ztej komory rozchodzą się promieniście tunele łowieckie, pełniące również funkcję spiżarni. Gniazdo znajduje się zazwyczaj pod korzeniami drzewa lub pod kamieniami i jest wyściełane miękką trawą i liśćmi. Korytarze mieszkalne charakteryzują się wygładzonymi i ubitymi ściankami, natomiast ścianki korytarzy żerowiskowych są porowate
i stanowią pułapki dla drobnych robali, kret potrafi zjeść do 55 g bezkręgowców dziennie.
Dżdżownice, pędraki, larwy much i inne bezkręgowce dostają się do krecich korytarzy przez sufit, ściany i podłogę. Kret patroluje swoje tunele co mniej więcej trzy godziny, posługując się niezwykle wrażliwym na dotyk pyszczkiem. Utrzymuje je w porządku i stale poprawia. Drążąc nowy tunel, co jakiś czas wykopuje się na powierzchnię, w ten sposób powstają kretowiska, spełniające funkcję szybów wentylacyjnych.
Krecie amory
Zamieszkuje niemal całą Europę. Nie spotkamy go jedynie w Irlandii, Skandynawii i północnej Rosji. Żyje też na uprawnych polach azjatyckich. W Polsce jest zwierzęciem dość pospolitym.
Krecie amory trwają od marca do maja. W okresie rui zdarzają się walki samców
0	samicę, które niejednokrotnie kończą się śmiercią jednego z rywali. Krecia miłość owocuje 2-7 noworodkami, urodzonymi po 28-dniowej ciąży. Młode rodzą się ślepe
1	nagie. Sierść zaczyna im wyrastać w 14 dniu, a oczy otwierają się w 22. dniu życia,choć nie wiadomo, czy coś widzą. Maluchy opuszczają gniazdo po 4-5 tygodniach, by żyć już samodzielnie, a po roku mają własne dzieci.
Kret zaspokaja pragnienie, zlizując krople rosy lub deszczu z roślin, albo po prostu pijąc wodę z kałuży lub ze zbiornika wodnego. Zimą zjada śnieg.
Nie lubi wędrować
Nie należy do zwierząt osiadłych, ale nie odbywa długich wędrówek. Występuje na terenie niemal całej Polski, z wyjątkiem wybrzeża morskiego i terenów wysokogórskich, powyżej 1200 m n.p.m. w Sudetach i2000 mn.p.m. w Tatrach.
Najchętniej zasiedla łąki, pastwiska i pola uprawne, a także ogrody, sady, parki oraz lasy liściaste i mieszane. Preferuje tereny wilgotne, lubi gleby pulchne, żyzne. Żyje nawet w na terenach podmokłych, ale nie służą mu obszary okresowo zalewane. Unika terenów piaszczystych i piasz-czysto-kamienistych.
Mimo że kret unika wody, jest doskonałym pływakiem. Wiosną, gdy podnosi się poziom wód gruntowych, może wznosić budowle bagienne, które polegają na usypaniu bardzo wysokiego i dużego kopca, w którym kret przebywa do momentu opadnięcia wód gruntowych. Gdy poziom wód gruntowych nadal się podnosi, kret może opuścić kopiec i odpłynąć w poszukiwaniu lepszego miejsca na osiedlenie się.
Krecik w kosmosie
Krecik bohater - czechosłowackiego cyklu filmów animowanych dla dzieci. Stworzył go Zenek Miler (reżyser, scenarzysta i rysownik) w 1957 r. W roku 1963 powstał kolejny film o Kreciku: „Krecik i autko" -był to początek serii, której kolejne odcinki powstają do dziś.
- To taka dziwaczna mysz bez uszu, z długim nosem i do tego nie widzi. Próbowałem narysować ją tak, by stał się z niej sympatyczny przewodnik w filmie dla dzieci. Rysowałem tak długo, aż postać zaczęła mi się całkiem podobać - wspominał narodziny jednego z najpopularniejszych bohaterów dziecięcego filmu animowanego jego twórca.
19-centymetrowej wielkości maskotka Kredka poleciała w kosmos z załogą promu Endeavour w jego ostatnią misję STS-134.
06
rodzinny
mm o
irh
1%.-mm
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020
Bombki, jakich nie znacie!
Hity na Boże Narodzenie 2020
Mikołaje, figurki, postaci z bajek i filmów. Wśród miłośników ozdób choinkowych są dwie grupy: ci. którzy kochają tradycyjne szklane kute oraz poszukujący nowości - przeróżnych figurek
o niezwykłych kształtach
Trendy
Aleksandra Chomkka
a.chomickd@prasd.gda.pl
Pierwsze szklane bombki powstały w Niemczech ok. 1840 roku, a niespełna ćwierć wieku później do ich kształtowania zaczęto używać form ceramicznych, a następnie, by uzyskać gładszą powierzchnię i wydłużyć użytkowanie kształtowników - ceramiczne formy zaczęto pokrywać pyłem grafitowym. Pierwsze pomysły na tzw. kształtki brano z otoczenia: to były przedmioty codziennego użytku, elementy stroju, takie jak pantofelek, figurki. Dzisiaj do najpopularniejszych motywów należą: Mikołaje, bałwanki, anioły, zwierzęta, postaci z bajek i popularnych filmów. Ale fantazja nie zna granic! Są więc przywódcy (Putin), reprezentanci różnych zawodów (najpopularniejsze - policjant, strażak, ale i kosmonauta), a także dyscyplin sportu. W bombkach odnajdziemy kawałek naszej rze-
czywistości: o tym roku będą nam przypominać Mikołaje i urocze zwierzątka... w maseczkach. Są motywy etniczne (np. japońska Gejsza, ale również Bawarczyk z kuflem piwa), turystyczne (bombki w kształcie najsłynniejszych budowli), okazjonalne (komplety prezentów, np. z okazji ślubu - pudełko z pierścionkiem, z obrączkami, ślubna kareta, figurka młodej pary czy z okazji urodzin dziecka), hobbystyczne (np. kolekcja rybek akwariowych, czy zestaw dla ogrodnika, w skład którego wchodzi np. bomb-ka-szklarnia) i motoryzacyjne (samochody, od zabytkowych do wyścigowych, ciężarówki, TIR, piętrowy autobus i spory park maszyn budowlanych). Jak te cuda powstają?
Do produkcji bombek potrzebne jest tanie szkło sodowe, postaci szklanych rur. Kupuje się je w hucie, na kilogramy. Z jednego kilograma rur można wydmuchać ok. 160 bombek.
Ale najpierw jest burza mózgów i giełda pomysłów. Nigdy nie wiadomo, co
chwyci. Kilka lat temu, w szczycie popularności serialu Wikingowie, jeden z polskich producentów wypuścił na rynek kolekcję związaną z nim: składała się z figurek skandynawskich wojowników i pięknego statku Wikingów. I, niestety, szybko zniknęła z rynku, bo „nie chwyciła". To nie jest przemysł, w którym działał by marketing czy pojawiały się reklamy. Tak więc trafny wybór - to połowa sukcesu.
Kolejny*etap to model przyszłej bombki, z plasteliny lub wosku. To najważniejszy etap produkcji, tutaj dopracowuje się szczegóły i detale. Niektóre modele wymagają nawet 20-30 godzin pracy, by osiągnęły założony kształt. Wtedy figurkę zalewa się gipsem, po jego stężeniu gipsowy wzór służy do wyrobu finalnej formy z metalu.
Proces produkcji samej bombki rozpoczyna się od podgrzania rurek ze szkła do temperatury 600-1000 stopni nad palnikiem gazowym, aż do uzyskania półpłynnej, plastycznej masy
szklanej, którą można formować ręcznie - dmuchając szklane bombki, z których powstają tradycyjne formy.
Niektóre bombki odlewane są w specjalnie przygotowanych formach, inne trzeba formować ręcznie, np. dmuchając. Trzeba to zrobić umiejętnie, jednym haustem wtłoczyć powietrze do środka. Ta umiejętność jest kluczowa, bo zanim nabierze się kolejny haust - szkło stężeje. Dmuchacze, podobnie jak w hutach szkła, obracają w trakcie dmuchania ozdoby, by warstwa szkła była jednakowa, rozciągają i wyginają szkło, kształtując je np. specjalnymi obcęgami. To ciężka fizyczna praca i najczęściej wykonują ją mężczyźni. Proste wzory wymagają minuty, czasem trzech minut prac, bardziej skomplikowane formuje się znacznie dłużej. Potem bombki są srebrzone, a na końcu do pracy przystępują malarki. Dzisiaj bombki są często inkrustowane, np. kryształami Swarowskiego, ozdabiane koronkami, piórkami, cekinami, a nawet mu-
szelkami i bursztynem. W efekcie produkcja jednego, szczególnie bogato zdobionego okazu, zajmuje kilku osobom nawet kilka godzin.
Czy można więc dziwić się, że oprócz tanich, masowo produkowanych bombek (można kupić kilkanaście sztuk w tzw. tubie, nawet za 4 złote) są okazy, które kosztują nawet kilkaset złotych?
Płaci się jednak nie tylko za pracę, ale również za design. Kilka lat temu pojawiły się na polskim rynku nowoczesne bombki włoskie, firmowane przez znaną markę designerską Alessi. Geometryczne, rzeźbiarskie niemal wzory, malowane i jednokolorowe, przedstawiają orszak Trzech Króli i zgromadzonych w stajence uczestników bożonarodzeniowego misterium. To alternatywa dla tych, którym tradycyjne bombki trącą kiczem.
Ale cóż, Abraham Moles napisał kiedyś bardzo mądrą książkę: „Kicz, czyli sztuka szczęścia".


Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020
rodzinny zdrowie, recenzje książek
07
Cu crzyca a zachorowania na Covid-19
Najważniejszym zaleceniem dla osób z cukrzycą, oprócz stosowania się do ogólnych wytycznych sanitarnych, jest prawidłowe leczenie cukrzycy. Jak dbać o zdrowie, gdy osoba z cukrzycą zachoruje na COYID-19?
(jOVU-19 Oprać (mara)
Kampania: Badaj się i lecz
Choć cukrzyca nie zwiększa ryzyka zakażenia koro-nawirusem, to może sprzyjać ciężkiemu przebiegowi tej infekcji.
-	U chorych na cukrzycę nie występuje większe prawdopodobieństwo zachorowania na C0VID-19 niż u osób
z populacji ogólnej. Natomiast jeżeli diabetyk zakazi się koronawirusem SARS-CoV-2, to jeśli poziom glike-mii nie jest wyrównany, choroba może mieć cięższy przebieg - podkreśla dr n. o zdr. Beata Stepanow, prezes Stowarzyszenia Edukacji Diabe-tologicznej.
-	Dobra kontrola cukrzycy jest potrzebna zawsze, a czas pandemii koronawirusa tylko to potwierdza - podkreśla prof. Leszek Czupryniak, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych i Diabetologii
CSK WUM. - Najlepiej zadbamy o siebie, przyjmując leki, prowadząc regularne pomiary glikemii, a jeśli pojawią się jakiekolwiek niepokojące objawy - kontaktując się z lekarzem. Podczas teleporady lekarz może omówić z aktualne wyniki, zlecić dodatkowe badania, zmodyfikować leczenie czy wypisać e-receptę. Może również zalecić wizytę osobistą.
Co robić, aby zmniejszyć ryzyko zarażenia SARS-CoV-2 oraz ciężkiego przebiegu C0VID-19 przy cukrzycy:
-	zachowaj dystans od innych osób, unikaj zatłoczonych pomieszczeń;
noś maseczkę, regularnie i dokładnie myj ręce;
-	regularnie dezynfekuj często dotykane powierzchnie, takie jak telefon lub klawiatura komputera;
-	kontroluj poziom glukozy we krwi i przyjmuj leki zgodnie z zaleceniami lekarza;
-	stosuj dietę odpowiednią dla chorych na cukrzycę, zwracając uwagę na indeks
Gdy osoba chora na cukrzycę zachoruje na C0VID-19, powinna zdecydowanie zwiększyć częstotliwość pomiarów glukozy
glikemiczny pokarmów; pamiętaj, że wiele produktów bogatych w witaminę C i cynk, polecanych dla wzmocnienia odporności (np. owoce cytrusowe), ma wysoki indeks glikemiczny, a zatem
osoby z cukrzycą powinny spożywać je z umiarem;
-	uprawiaj regularnie aktywność fizyczną;
-	zadbaj o prawidłowy poziom witaminy D3 w organizmie.
Co robić, jeśli u pacjenta z cukrzycą dojdzie do zakażenia SARS-CoV-2?:
-	skontaktuj się ze swoim lekarzem w celu ustalenia postępowania;
-	pij odpowiednią ilość wody (minimum 2,5 litra dziennie);
-	kontroluj poziom glikemii i przyjmuj leki prze-ciwcukrzycowe zgodnie z zaleceniami lekarza;
-	pamiętaj, że większość leków i preparatów na objawy przeziębienia i grypy zawiera znaczne ilości cukru, a zatem nie są one wskazane dla pacjentów z cukrzycą;
-	pamiętaj, że parace-tamol może zawyżać wyniki z urządzenia monitorującego poziom glukozy, natomiast duże dawki kwasu acetylosalicylowego (aspiryny) i ibu-profenu mogą obniżać stężenie glukozy we krwi.
-	Gdy osoba chora na cukrzycę zachoruje na C0VID-19, powinna zdecydowanie zwiększyć częstotliwość pomiarów poziomów
glukozy, aby sprawdzić, jak np. podwyższona temperatura ciała czy bóle mięśni, stawów wpływają na wzrost poziomu glikemii. Chory może odczuwać brak apetytu, mogą wystąpić problemy żołąd-kowo-jelitowe. Sytuacja ta może wymagać zmiany terapii, modyfikacji dawek leków, szczególnie jeśli pacjent przyjmuje insulinę - mówi dr Beata Stepanow. - Należy zapobiegać odwodnieniu. Warto dbać o prawidłowy bilans płynów, tzn. należy obserwować ilość płynów przyjmowanych i wydalanych, również przez skórę, mając na uwadze nadmierne pocenie się. Najkorzystniejsze jest podawanie płynów ciepłych, a także spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym, aby unikać nagłego wzrostu poziomu glukozy. Posiłki powinny być gotowane. Warto pamiętać też o gimnastyce, nawet gdy chory leży w łóżku - wtedy mówimy o tak zwanej gimnastyce biernej.
©©

Wmw
Blondynka na Hawajach
beata pawlikowska
"Beata Pawlikowska o powstaniu książki: -Marzyłam o tym od czasów szkoły średniej, kiedy po raz pierwszy usłyszałam nazwę Mauna Kea. Te dwa słowa brzmiały dla mnie magicznie. Mauna Kea - Biała Góra, najwyższy szczyt świata o wysokości ponad 10 ooo metrów. Tajemniczy wulkan wyrastający z dna oceanu, święty dla rdzennych Hawaj-czyków. Wyruszyłam wreszcie w podróż na Hawaje! Przez wulkany, czarne plaże i wodospady Big Island, po słynnej drodze do Hany na wyspie Maui, do magicznego lasu na prawie bezludnej wyspie Molokai i na plażę Waiki w Honolulu na wyspie Oahu. Szlakiem starożytnej wiedzy 110'opono'pono, huny, hawajskich legend i polinezyjskiej przeszłości.
Wydawnictwo Edipress się postarało. Olbrzymia liczba zdjęć i rysunków, lakierowana sztywna okładka. Żywa narracja, masa ciekawostek, obrazowy styl, naprawdę dobra podróż z książką, (mara)
DziedSendlerowej
TILAR J. MAZZEO
Książka wydawnictwa Bez Fikcji opisuje nie-zwykłe losy DZIECI Ireny Send-si Aw.itmwfj lerowej. To opowieść o kobiecie, która dzięki niewiarygodnej odwadze, determinacji i nadziei, podejmując ogromne ryzyko, uratowała przed śmiercią lub deportacją do obozów zagłady 2500 żydowskich dzieci. Ukryła ich nazwiska w butelce i schowała ją pod starą jabłonią na działce swojego przyjaciela. Miała nadzieję, że po wojnie dzieci zostaną odnalezione przez swoich bliskich. Nie mogła jednak przewidzieć, że 90% krewnych uratowanych przez nią dzieci zginie. Nazywana Aniołem z warszawskiego getta. Do dzisiaj jest symbolem walki
0	godność człowieka.
Jedyne, czego mi brakuje w tej publikacji, to ilustracje. Poza tym to historia, która wciska w fotel i wyciska łzy z oczu. Autorka postarała się pokazać bohaterstwo nie tylko Ireny Sendlerowej, ale
1	wielu ludzi, którzy jej pomagali. Gorąco polecam.
(mara)
Happy money
ken honda
Rozwinięcie tytułu: Japoński sekret praw-dziwego bogactwa. Wydawca -Grupa Wydawnicza Foksal-zachęca tak: „Ta książka całkowicie zmieni Twoje podejście do pieniędzy. Zbyt często są one źródłem strachu, stresu i gniewu. Rozbijają relacje, a nawet rujnują życie. Lubimy myśleć, że to tylko liczba lub kartka papieru, ale to o wiele więcej. Ken Honda udowadnia, że pieniądze są rodzajem energii - zmieniają się, gdy dawane są z uczuciem. Uczy traktować pieniądze jak mile widzianego gościa, pozwalając mu przychodzić i odchodzić z szacunkiem i bez urazy. Chociaż Ken Honda jest często nazywany finansowym guru, jego prawdziwym powołaniem jest pomaganie innym w korzystaniu z narzędzi, które już posiadają, aby osiągnąć spokój ducha w życiu i wreszcie przestać się martwić o finanse.
Ciekawie i przyjemnie się czyta, ale z poradnikami jest ten problem, że trudno teorię wcielić w życie, (mara)
Marwj
frettoiln
arn Ofedtuil
Pani Churchill
MARIE BENEDłCT
Wydawnictwo Znak Horyzont opisuje: „Jest rok 1909. Cle-mentine wysiada z pociągu ze świeżo poślubionym mężem. Z tłumu wypada rozwścieczona kobieta i wpycha Winstona pod nadjeżdżający pociąg. Cle-mentine w ostatniej chwili chwyta go za marynarkę. Ratuje mężowi życie po raz pierwszy. I nie po raz ostatni. Oczekiwano od niej, że będzie uległą, poświęcającą się rodzinie panią domu. Choć oficjalnie stała w cieniu Chur-chilla, tak naprawdę pełniła funkcję jego najważniejszego doradcy. Z kobiecym wdziękiem łagodziła spory, naprawiała jego wpadki, ale też jako jedyna wiedziała wszystko i współdecydowała o losach wojny. Ojej przychylność zabiegali Stalin, de Gaulle i Roosevelt.
Fabularyzowana biografia pisana w pierwszej osobie, więc z zasady mamy subiektywny punkt widzenia. Książką historyczną bym tej pozycji nie nazwała, prędzej powieścią o historycznej postaci. (MARA)
Książki dla malucha
wydawnictwo egmont

Wydawnictwo
Egmontwy-daje książki dla dzieci w każdym wieku. Dla najmłodszych powstała mię-dzy innymi seria „Czytanka dla malucha". Pozwala dziecku podczas wspólnej lektury zabawnych historyjek z rodzicem poznawać otaczający malucha najbliższy mu świat. Godna polecenia jest także seria „Nauka i zabawa". To program, który pozwoli maluchom zrobić pierwszy krok w kierunku zdobywania umiejętności niezbędnych na wstępnym etapie edukacji, a przy okazji - miło spędzić czas w towarzystwie króliczka Binga - bohatera uwielbianej przez dzieci kreskówki. To znakomity punkt wyjścia do poznawania nazw podstawowych codziennych czynności, które dziecko zna z własnego doświadczenia.
Wszystkie książki dla maluchów są niezniszczalne, bo wykonane z grubej tektury, bezpieczne (zaokrąglone brzegi), a przede wszystkim fantastycznie, kolorowo i zabawnie ilustrowane, (mara)
Małe sekrety
jennifer hillier
Marin jest właścicielką kilku luksusowych salonów fryzjer-skich. Jej mąż, Derek, prowadzi własną firmę produkującą zdrową żywność. Są poważaną i podziwianą w Seattle parą. Aż nagle ich czteroletni synek Sebastian zostaje porwany i cały ich świat wali się w gruzy. Prowadzone przez FBI śledztwo utyka w martwym punkcie. Marin i Derek prawie ze sobą nie rozmawiają. Marin zatrudnia w sekrecie prywatną panią detektyw, ta jednak, zamiast odnaleźć Sebastiana, odkrywa, że Derek ma romans . To dramatyczne odkrycie paradoksalnie przywraca Marin do życia. Straciła synka, nie zamierza stracić również męża.
Kryminał/thriller wydany przez Muzę. Sekretów w tej historii jest dużo i wcale nie są takie małe, co powoduje, że historia porwanego chłopczyka gdzieś ucieka na drugi plan. Czytelników denerwuje nagminne powtarzanie imion wielokrotnie na jednej stronie, (mara)
08	rodzinny krzyżówica
Głos Dziennik Pomorza
Sobota-niedziela, 28-29.11.2020
Chodzę regularnie do wróżki. Ona czasem mówi mi, że coś pójdzie nie po mojej myśli. Wtedy mam czas, aby się na to przygotować. Nigdy nie proszę jej o rzucanie uroków na innych.
Małgorzata Rozenek-Majdan, celebrytka i prowadząca programy „Perfekcyjna Pani Domu" oraz „Projekt Lady"
Krzyżówka panoramiczna
ptak z filmu „Akademia Pana Kleksa" przechodni	broń Wilhelma Telia	r-	wózek z ceka-emem kurna	r~	odmiana cebuli		łupił na morzu			rzeka w Rosji, dopływ Donu	r~	magazyn	"V	pokrywa pień lipy	r~	osad w czajniku	r~	nielot z Australii	surowa ocena	duże miasto		~v
					polski taniec ludowy		podoficer w wojsku					egzemplarz								w ja	junii	
																				nocny ptak	ląd Kolumba	
	- i		4	7	4			ł		4				4		duży stan w USA	-		4	4	4	18
u						zespół rząd&w koń arystokrata	kobiecy powab					dostarczany do sklepu	-					Rzym dla Włochów	-			
uchylna w starej wadze	-	2						5								fragment tekstu Borys Szyc				17		
Pucka lub Gdańska						i	jądro elektrony					kuzyn karpia zamek w Krakowie				4		brutto -netto	-			
r				21			na palcu hrabiego		rzeka w Rosji wentylator			4		Wojciech, dziennikarz radiowy			44. prezydent USA	niedozwolone środki dopingujące		masz takie zielone		cząstka ognia
zwolennik Piłsudskiego	izba szkolna		solny •&				4	gruby koc	4		6		dawna opłata drogowa	\			i			i		4
obszar z Antylami	ł		i				8	drobny deszczyk	-						n a rzędzie drwala	-						
Paweł; polski młociarz		model Volks-wagena		futrzany szal		antylopa Afryki	-		20	smaczny kawałek ciasta			jama miasto nad Odrą					dawna drobna moneta srebrna			kurtyzana	
U		4		4		zieleń w mieście		tropikalny huragan	-		\		4		model Łady	narzędzie rolnika	—►	4			1	
Leon lub Arosa	-		3		brak szczęścia wżyciu	4		1		ptak, amator błyskotek ptak w Pirenejach	16	były książę Monako		towot statek rybacki	- 4	19			efekt	kolor jak roślina	10	rozprawa naukowa
r								ocena dla nieuka				4		1		królewski w polskiej stolicy		-	i	4		4
mecenat	konkurent z boiska		fatamorgana na pustyni		instrument dęty		nalewka na piołunie	u	•	4	kleryk			23			Dancewicz lub Przemyk	Kupido				
Ewa dla ludzkości											pojazd konny							afrykański wirus				
u	4		4		l		i	personalna do wypełnienia	-»■		4					atak wściekłości	U	l				
mieszanina głosów		nauka o budowie organizmu		pomaga myśliwym w polowaniu	13	mieszkańcy Glasgow lub Edynburga		cicha rzeka z powieści Szołochowa		-			wiele, wiele lat	-		i	tymczasowy budynek	-				
u		1					-*•					12	John, filmowy komandos	-					dramat Krasińskiego		kilka parafii	
frykasy dzika nad morzem				i		4		miasto na Honsiu (Japonia)	czepia się psiego ogona	-			r~	wieś na Podhalu z dawnym muzeum Lenina			aktor z „Psów" ..Wuja-szek..."		4		4	
														sport walki								
u	14				boczna część świątyni			\			kalendarzowy	-		ł	np, grupa Mocarta	-*■	4					
					czeska ciężarówka																	
solna jaskinia	w ekwipunku alpinisty		zamknięta częśc miasta wypiek	-»• 15		l			sposób tuczenia zwierząt	har-mider, rwetes	->	muzyka młodzieżowa	-		r~	Pon-cjusz		wysoki mężczyzna		dawne sesje sądowe		podstawa kolumny
U	4				fałszywy w śledztwie		stale się zmienia	-	4			ukochany bogini Eos							-	ł		
egipski bogTeb mąż Balladyny budowa na przystanku	—+■					-				oklepany zwrot	-					Daniel, Fabian i Anna	-				9	
							oprawa obrazu	-				wyspa Oayse-usza	-			22		w muzealnej gablocie	-*•			
U					egipski	-			11	zespół dziewięciu muzyków	-					imię Lipnickiej, piosenkarki		-				
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23
Jg
2 o
E £
Litery z pól ponumerowanych od 1 do 23 utworzą rozwiązanie - sentencję łacińską.
TIMiniNS M ISONAZUd SVZ0 :3INVZVlMZ0y
Jg
2 o
E £
Litery z pól ponumerowanych od 1 do 23 utworzą rozwiązanie - sentencję łacińską.
TIMiniNS M ISONAZUd SVZ0 :3INVZVlMZ0y